Page 85 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

thợ dệt gấm vóc phải nộp mỗi người bao nhiêu thước,
thợ làm quế ở Nghệ An và Thanh Hóa, thợ làm yến sào
ở các đảo về hạt Quảng Nam phải nộp mỗi người mấy
cân, hoặc mấy lạng.
Những người ngoại quốc, nhất là Hoa Kiều, ở nước ta
phải đóng thuê nặng hơn người bản quốic. ớ thành thị
cũng như ở thôn quê, các Hoa Kiều thường theo tỉnh
nguyên quán của họ mà lập từng bang, có bang trưởng
đứng đầu để giao thiệp với quan lại. Thân thuế của Hoa
Kiều chia làm hai hạng: hạng nhất gồm những người có
tài sản hoặc cửa hàng buôn bán, gọi là hữu vật lực, mỗi
người nộp 2 lạng bạc (18 quan tiền); hạng nhì gồm
những người nghèo, hoặc làm công, làm cu ly, gọi là vô
vật lực phải trả nửa suất thuế. Nhưng quá hạng ba
năm, họ lại bị liệt vào hạng nhất, thành ra trong vòng
ba năm họ phải liệu tìm cách làm giàu. Đến 60 tuổi thì
người Hoa Kiều không phải nộp thuế thân nữa, nhưng
bang trưởng phải kiếm một người khác thế vào.
Chế độ thuế thân thi hành ngày nay so với chế độ cũ
ấy đã có nhiều điều cải cách. Một điều khác nhất là thuế
đinh cũng như các thứ thuê khác, phải nộp bằng bạc,
chứ kho nhà nước không nhận tiền đồng và sản vật nữa.
Hiện ở Trung Việt, Bắc Việt và Nam Việt chê độ thuế
thân theo ba thức khác nhau.
ở Trung Việt từ năm 1929 lệ thuế đinh định nhất
luật đàn ông từ 18 đến 60 tuổi mỗi suất phải nộp 2$50,
không kể những tiền phụ thu về công ích, tư ích và học
phí. Các quan lại và chức sắc ngày trưóc được miễn,
cũng phải đóng thuế như người thường, song được gọi là
hạng trỢ sưu, duy chỉ có binh lính đương dịch, binh lính

87