Page 65 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

III. - THƯƠNG MẠI

Thương mại nước ta xưa lại còn kém cỏi hơn công
nghệ nữa. Ngày xưa nước ta ở trong tình trạng bế quan
tỏa cảng, sự buôn bán với ngoại quốc rất ít đã đành, mà
ở trong nước thì ở xứ này đi qua xứ khác đường giao
thông không tiện, cho nên sự buôn bán thường hạn
trong phạm vi địa phương, ơ nhà quê thì các chợ là nơi
dân vùng xung quanh họp nhau mỗi ngày hay mỗi
phiên để đổi chác những đồ thô sản, hoặc về nông
nghiệp hoặc về công nghiệp, cần dùng cho sự sinh hoạt
hàng ngày. Ngoài những người nhà quê đến chợ để bán
thô sản, còn có ít nhiều người lái buôn chuyên môn như
hàng vải, hàng xén, hàng cau, hàng thuốc, hàng thịt,
hàng bánh, cứ gánh hàng đi chợ này chợ khác để bán
rong, ớ quanh các chợ lớn lại thường có những nhà
buôn nhỏ, nhất là của Hoa Kiều, bán tạp hóa và thuốc
bắc. Sự buôn bán ở nhà quê cũng có vẻ náo nhiệt, nhưng
giá trị của những cuộc giao hoán ấy chẳng là bao nhiêu.
Những hàng rau cỏ, có khi cả gánh chỉ giá độ hai hào
(giác), còn hàng bánh trái thì cả gánh đáng giá chừng
được một vài đồng bạc. ớ chợ nhà quê, chỉ có hàng vải
thì vốh liếng là đáng bạc chục hay bạc trăm . Trong một
phiên chợ nhỏ có khi tổng giá hàng hóa đem bán chỉ
được chừng bốn năm chục bạc.
Sự buôn bán chỉ cốt để đổi chác những vật thổ sản,
mà công nghiệp lại không phát đạt, cho nên thương mại
cũng không phát đạt. Những người buôn chuyên ở các
chợ phần nhiều là đàn bà nhà nông, khi rảnh việc đi

67