Page 339 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

khó khăn ấy không phải riêng gì cho dân tộc ta, mà là
chung cho phần nhiều dân tộc trên th ế giới. Cứ xem
hiện trạng các dân tộc và cuộc diện quốc tế ngày nay thì
thê giới đương ỏ vào kỳ kịch phát của bệnh trầm kha.
Giữa cái cảnh đau đớn nguy nan này, nếu có ung đúc
một thứ văn hóa toàn nhiên mới mẻ thì mới cứu sống
thê giói được.

*
* *

Ba khuynh hướng kể trên là phản chiếu ba thái độ
của ba hạng người: đông tây dung hỢp, hoàn toàn của
âu hóa và triệt để cách mệnh. Bây giò ta thử xét qua
xem cái bội ảnh xã hội của những tư tưỏng ấy là thế
nào. Xã hội ngày nay là kết quả của những ảnh hưỏng
văn hóa tây phương phụ vào cái nền tảng xã hội cũ.
Những ảnh hưỏng ấy đã gây thành rất nhiều sự biến
thiên, trong tất cả các phương diện sinh hoạt, đây chỉ
xin lược cử những điều đại cương.
Xưa kia, sự phân chia các hạng người trong xã hội
căn cứ vào chức vụ của người ta, cho nên xã hội chia ra
tứ dân: sĩ, nông, công, cổ. Hạng cổ (thương nhân) bị
khinh miệt hơn cả; nhưng đốì với hạng sĩ (quan liêu và
sĩ phu), ba hạng nông, công, cổ cũng đều là dân bạch
đinh, duy hạng sĩ là có tiền của nhiều, đất ruộng lắm,
lại có quyền lợi đặc biệt, cho nên ta có thể nói rằng xã
hội cũ chỉ có hai bậc người: trên là bậc sĩ tức quí phái,
dưới là bậc thường dân, chứ ở giữa không có bậc trung
lưu như ở xã hội hiện đại các nước Tây phương. Nhưng
bậc quí phái ấy không phải là một giai cấp cố định, vì

341