Page 344 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

hơn trước. Hiện nay dân lao động, tuy chưa có quyền tổ
chức Công đoàn để bênh vực quyền lợi đốì với chủ thuê,
nhưng cũng có thể tổ chức hội ái hữu để giúp đỡ lẫn
nhau trong cảnh cùng khổ. Sự đồng minh bãi công là cái
lợi khí phô thông của lao động để đối với nhà tư bản,
dẫu pháp luật không thừa nhận, nhưng thợ thuyền
cũng thỉnh thoảng phải dùng, để yêu cầu sửa đổi điều
kiện làm thuê.
Giai cấp trung lưu và giai cấp lao động công nghiệp
là sản vật trực tiếp của văn hóa mới. Bây giò ta thử xem
đối vối dân quê là phần đại đa sô" trong nước xưa nay
(trên 90 phần 100) thì ảnh hưởng âu hóa đã khiến điều
kiện sinh hoạt của họ thay đổi thế nào? ở nhà quê sự
sinh hoạt không thay đổi bằng ở thành thị, nhưng người
nông dân trước kia trồng lúa mà ăn, dệt vải mà mặc,
dùng tre tranh trong vườn mà làm nhà; đến bây giò thì
lúa làm ra phải đem bán để mua lại những vật cần
dùng khác do các lái buôn đem ở thành thị đến. Những
vật cách mười lăm, hai mươi năm nay họ cho là kỳ dị,
như xe đạp, đèn pin, bình técmốt ở nhà quê đã có người
dùng. Xà phòng, diêm, thuốc lá tây thì hầu khắp nơi
đều có. Đi xa, nhiều người đã quen dùng xe hơi, xe lửa,
tàu thủy, Còn những kiệu, cáng và ngựa là những đồ
dùng chuyên chở đòi xưa đã mất hẳn hoặc thành vật
hiếm hoi. Nghề làm ruộng nhất là ở Nam Việt đã biết
lợi dụng ít nhiều phương pháp mới do sở Canh nông thí
nghiệm. Nghề tầm tang thường dùng giốhg tốt của sở
Canh nông phát ra. Nghề dệt cửi thì mua sỢi làm ở nhà
máy, và có nơi dùng đến cả tơ nhân tạo. Những miền
ruộng cao, trước kia hay bị hạn thì nay nhiều nơi có

346