Page 342 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

không phải làm dâu, song vẫn phải ở dưới quyền của
chồng. Nếu người vỢ có chức nghiệp thì quyền chồng hơi
giảm. Cái khuynh hướng tự do luyến ái và tự do giao
thiệp của trai gái trung lưu lại nhân ảnh hưởng của
những phim ảnh về ái tình và những tiểu thuyết về tình
dục mà thành quá lạm, nhiều khi di hại.
Ta xem thế thì thấy giai cấp trung lưu ở thành thị
ngày nay theo một cách sinh hoạt tự do và xa xỉ hơn
cách sinh hoạt của xã hội nông nghiệp xưa nhiều. Đốì
với văn hóa Tây phương, họ chăm du nhập những điều
cần dùng cho họ; điều kiện sinh hoạt vật chất của họ dồi
dào chừng nào thì lòng hâm mộ của họ đốì với văn hóa
Tây phương càng nồng nàn chừng nấy. Nhưng ta nên
nhận rằng giai cấp ấy hãy còn non nớt, chưa có kinh
nghiệm lâu năm, nên sự nghiệp của họ không có tính
chất to lớn vững vàng như sự nghiệp của giai cấp trung
lưu ở các nưốc Âu Mỹ.
Trái với giai cấp trung lưu, ở các thành thị cùng
những nơi công nghệ trung tâm, lại mới sinh ra một giai
cấp lao động công nghiệp. Những nhà máy ỏ Hải Phòng,
Nam Định, Hà Nội, Chợ Lớn, Sài Gòn, Vinh, cùng
những sồ mỏ, những sỏ trồng cao su, dùng người lao
động một ngày một đông. Những thợ thuyền và cu ly ấy
là tự nhà quê tụ đến mà các phẩm vật do các nhà máy
chế tạo cùng với phẩm vật công nghệ ngoại quốc thì bán
đi khắp mọi nơi, cho nên công nghệ mới không những
chỉ ảnh hưởng đến sự sinh hoạt của công nhân, mà ảnh
hưởng đến cả tâm lý và tập quán của toàn thể nhân dân
trong nước.
Xưa kia, tiền bạc của dân nằm ỏ trong đất ruộng và

344