Page 27 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

hẳn người Chiêm Thành chỉ để cho họ một vài huyện^^\
và chiếm vùng Nam Việt của ngưòi Cao Man. Người
Việt Nam sở dĩ chiếm đất và diệt ngưòi Chiêm Thành
như thế, không phải vì lòng hiếu chiến của dân, hay vì
lòng khoa đại của vua, mà thực là vì lẽ cạnh tồn vậy.
Người Việt Nam trước kia ở miền trung châu Bắc Việt
và các miền Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. Đất đai thì
có hạn mà dân sô" một ngày một nhiều, cho nên sự thế
bắt phải mở thêm bò cõi. về phía đông thì có biển rộng,
về phía tây thì có núi cao về phía bắc thì có nước Trung
Hoa là nước hùng cường; ở về nam thì nước Chiêm
Thành tuy xưa cường thịnh nhưng đến khi Việt Nam
độc lập thì đã bắt đầu suy đồi. Vậy người Việt Nam trổ
đường vào nam là lẽ tự nhiên. Hiện nay ở trung châu
Bắc Việt và bắc bộ Trung Việt vô"n còn cái khổ đất hẹp
người nhiều, cho nên cái khuynh hướng bành trướng
vào nam ta thấy vẫn đương thực hiện.
Vê phía nam ta đã thấy kết quả của sự xung đột giữa
người Việt Nam và người Chiêm Thành là th ế nào. Bây
giờ ta thử xét qua cái công phu đối phó của người Việt
Nam với Trung Quốc về phía bắc. Từ khi nước Nam độc
lập, tuy các triều vua vẫn triều cốhg Trung Quốc, nhưng
vua Tàu vẫn thường lăm le chồ cơ hội mà chinh phục lại
nước Nam. Vua nhà Tốhg nghe lòi Vương An Thạch cho
kinh lý việc đánh Giao Châu, nên năm 1075 triều Lý
phải dùng thủ đoạn tiêu phát chế nhân, sai Lý Thường
Kiệt đem quân đánh các châu Khâm, c-hâu Liêm và

Hiện nay người Chiêm Thành chỉ còn 30.000 người ở phía Nam Trung
Việt, và 20.000 người tránh sang Cao Man.
29