Page 144 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương
P. 144
trước, có Tả hữu Đô ngự sử và Tả hữu Phó Đô ngự sử;
các chức Cấp sự trung về Lục khoa và Giám sát ngự sử
ở các đạo cũng thông thuộc về viện ấy. Ngoài ra, ngài
còn đặt Nội vụ phủ để giữ vàng bạc của cải ỏ trong các
kho nhà vua, Tào chính ty để coi việc vận tải cùng thuế
má tàu bè, Quốc tử giám để xem việc giáo dục và đào
dưỡng nhân tài, Khâm thiên giám để xem xét thiên
tưỢng và làm lịch, Thái y viện để coi việc y dược ở trong
cung. Quan ngoại chức thì ở Bắc thành và Gia Định
thành đặt chức Tổng trấn và Phó tổng trấn; ở các trấn
thì cũng theo lệ triều Lê mà đặt quan Lưu trấn hay là
Trấn thủ, quan Cai bạ và quan Ký lục; ở các phủ huyện
châu thì cũng vẫn có Tri phủ, Tri huyện và Tri châu.
Đòi Minh Mệnh thì định rõ phẩm cấp quan chế, từ nhất
phẩm đến cửu phẩm. Lại đặt văn thư phòng để thay cho
Thị thư viện ỏ đòi Gia Long, rồi sau lại đổi làm Nội các,
tức là phòng bí thư của vua; Cơ mật viện để coi việc
quân quốc cơ yếu, có bốn viên đại thần sung chức; Bưu
chính ty để coi việc chuyển đệ công văn. Lại châm chước
chế độ Lục tự đời trưóc mà đặt Thái thường tự để xem
việc nghi văn trần thiết các đại lễ, Quang lộc tự để coi
sóc lễ phẩm và Đại lý tự cùng với Hình bộ và Đô sát
viện họp làm Tam pháp ty là tòa án đặc biệt. Lại theo
chê độ đòi Trần, Lê mà đặt Tôn nhân phủ để coi mọi
việc trong hoàng tộc, có Tôn nhân lịnh một người và Tả
hữu Tôn chính hai người, về quan ngoại chức thì ở các
tỉnh (trước kia là trấn) đặt quan Tổng đốc coi việc quân
dân, khảo hạch quan lại, Tuần phủ coi việc chính trị
giáo dục và giữ gìn phong tục, Bô chánh sứ coi việc binh
lính thuế má và đinh điền, án sát sứ coi việc hình luật
146
