Page 143 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

viện, Ngũ hình viện, Ngũ sử đài, Quốc tử giám, Quốc sử
viện, Thái y viện V.V.. ồ các lộ các trấn thì có An phủ sứ,
Tuyên phủ sứ, Tri phủ, Đồng Tri phủ, Chuyển vận sứ. ơ
lộ lại có đặt Giáo thụ là chức học quan, về võ ban thì có
Ngự tiền lục quân, Thiết đội ngũ quân, Ngũ đạo chư vệ
quân, đều có Đại tổng quản, Đại đô đốc, Đô tổng quản
đứng đầu. 0 lộ thì có Tổng quản, Đồng tổng quản; ỏ
trấn thì có Trấn phủ sứ, Tuyên uý sứ; ở châu thì có
Phòng ngự sứ, Chiêu thảo sứ. Đến đòi Lê Thánh Tôn thì
ngoài các chức Tam thái, Tam thiếu lại đặt thêm Lục bộ
(Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công) cũng như ở triều Trần;
Lục tự (Thượng bảo, Quang Lộc, Hồng lô, Thái thường,
Thái bộc, Đại lý) chức chưởng không rõ ràng, đại khái
xem việc lễ nghi; Lục khoa (Lại khoa, Hộ khoa, Lễ khoa,
Binh khoa, Hình khoa, Công khoa) để giám sát công
việc của Lục bộ.
Quan ngoại chức thì ở các đạo đặt quan Thừa chính
sứ ở Thừa ty xem xét chính sự các nha phủ huyện châu,
mỗi năm phải trình báo về bộ, và Hiếu sát sứ ỏ Hiến
ty*^^ để đàn hạch các quan nha bản hạt, phiên phúc tụng
án của trấn quan; lại đổi lộ làm phủ, trấn làm châu, và
đổi An Phủ làm Tri phủ, Trấn phủ làm Đồng tri phủ và
Chuyển vận sứ làm Tri huyện.
Triều Nguyễn thì vua Gia^Long cũng theo triều trước,
đặt Lục bộ, mỗi bộ có Thượng Thư, Tả hữu Tham tri, Tả
hữu Thị Lang; Hàn lâm viện có Chưởng viện và Trực
học sĩ đứng đầu, và sở thuộc thì có Thị độc học sĩ trỏ
xuổhg. Lại đặt Đô sát viện để thay cho Ngự sử đài đòi

' Xem mục Pháp chế ỏ sau.
145