Page 112 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

Kế thừa - Hương hoả

Sự kê thừa trong gia đình có hai thứ: một là kê thừa
tôn thống, tức là trên tế tự tổ tiên, dưới lưu truyền
huyết thống; hai là kế thừa di sản, tức là thừa hưởng tài
sản của cha mẹ ông bà chết để lại. Trong gia đình phụ
hệ thì việc kế thừa là thuộc về con trai ở giòng đích mà
người đích trưởng lại đứng trưốc hết. Con gái không có
quyền kê thừa, cho nên dù nhiều con gái bao nhiêu mà
không có con trai thì cũng như không con. Tục ngữ có
câu "nhất nam viết hữu, thập nữ viết vô", chính là ý ấy.
Một người chết mà không có con trai thì di sản tuy do
con gái hưởng, nhưng huyết thống sẽ không ai truyền,
và tê tự sẽ không ai giữ, cho nên dù có nhiều con gái
cũng không khỏi là người vô hậu hay tuyệt tự. Bởi thế
người ta lấy việc hậu tự làm tối trọng. Nếu vỢ chính vỢ
lẽ đều không có con trai cả mà người chồng đã già thì
phải nuôi một người con trai trong họ hàng làm người
thừa tự, xem như con đích của mình. Nếu người lập tự ở
chi thứ thì phải lấy người thừa tự ở chi trên; nếu người
lập tự là tộc trưởng thì phải lấy người thừa tự ở chi gần
hơn hết, như thê là côt cho hệ thông thân thuộc trong sự
tê tự khỏi lộn xộn.
Người nào lập tự rồi mà lại sinh được con trai thì
người thừa tự kia vẫn được xem như con mà có quyền
thừa hưởng di sản, nhưng cũng có thể tùy ý trở về với
cha mẹ mình. Nếu cha mẹ người thừa tự mà chết hết
các con trai khác, thì người thừa tự có quyền bỏ cha mẹ
nuôi mà về với cha mẹ sinh. Nếu người lập tự không

114