Page 110 - Việt Nam Văn Hoá Sử Cương

biết đến, chỉ cốt được nơi xứng đáng, được nơi "môn
đăng hộ đối" thì cha mẹ hai bên trai gái nhờ mốĩ lái điều
đình mà đính hôn. Bởi vậy có khi con cái còn trẻ dại mà
cha mẹ cũng đính ước, thành ra cái tệ tảo hôn. Lại
nhiều khi con còn trong bụng mà cha mẹ đã ước hôn cho
chúng, nò, tức là tục chỉ phúc hôn.
Nghĩa vụ của người ta đối với gia tộc và tổ tiên là
phải truyền giông về sau để vĩnh truyền tông tộc, cho
nên luân lý cho người vô hậu là phạm điều bất hiếu rất
to^'\ Đàn ông ai cũng phải lấy vỢ để sinh con, mà những
người độc thân chủ nghĩa là đắc tội với tổ tiên và gia tộc.
Song người con gái nếu vì gia đình mà ở vậy để nuôi cha
mẹ già yếu và em út nhỏ dại thì lại là chí hiếu, vì trách
nhiệm truyền chủng thừa gia là ở đàn ông, chứ con gái
thì xuất giá rồi mói có nghĩa vụ đốì với gia tộc. Khi ấy
người con gái không có quan hệ gì với gia đình của cha
mẹ mình nữa, mà thành một phần tử trong gia đình của
chồng.
Việc hôn nhân không những chỉ có nguyên nhân
huyết thống mà còn có nguyên nhân kinh tế nữa. Người
vỢ không những là người phải đẻ con cho gia đình
chồng, mà lại còn là người phải làm lụng và coi sóc việc
nhà cho cha mẹ chồng. Bởi thê nhiều khi con trai còn
nhỏ, đương ham chơi hay đương đi học, mà cha mẹ cũng
cưới vỢ cho nó để có dâu mà sai làm việc.
Cái hy vọng lớn nhất của một cặp vỢ chồng là sinh
được con trai cho nên nếu vỢ lấy đã lâu mà không có con
thì chồng có quyền để ra, hay phải lấy vỢ lẽ (hầu). Nếu

Mạnh Tử: Bất hiếu giả tam, vô hậu vi đại.

112