Page 110 - Văn Ôn Thi Đại Học
P. 110
không át được cái. cảm giác tàn tạ, hiu hắt, quạnh vắng, buồn
bã mênh mang.
Bởi trên cái nền thiên nhiên bát ngát chỉ điểm "Zơ thơ" mấy
cồn nhỏ và thoáng chốc xao động một vài cdn gió "đìu hiu". Hai
từ láy "ỉơ thơ" và "đìu hiu ' đặc biệt gợi cảm. Nó không chi gợi
buồn mà còn gợi cảm giác quá nhỏ nhoi, thưa thớt, lạnh lẽo. "Lơ
thơ" ồ đây gợi cho người đọc hình dung những dáng cây yếu ớt,
nhỏ nhoi, mọc thưa thớt trên những cồn nhỏ, ngơ ngác trước
cảnh "Tràng Giang" bát ngát. "Đìu hiu" diễn tả hơi gió nhẹ đưa
nỗi buồn lan tỏa khắp đất trời. Huy Cận rết lấy làm thích thú
vối chữ này, cho rằng mình đã học được trong câu thơ nổi tiếng
của Đoàn Thị Điểm:
"Non Kỳ quạnh quẽ trăng treo
Bến Phi giớ thổi đìu hiu mấy gò"
Câu 3,4: Không gian tròi rộng sông dài được đột ngột đẩy
cao và mở ra bốn phía đến vô cùng làm cho cảnh bờ bãi của
dòng sống vốn đã vắng vẻ lại càng trỏ nên hoang liêu tĩnh mịch:
"Nắng xuống, trời lên sâu chột vót;
Sông dài, trời rộng, bến cô liêu"
Không gian ỏ đây được mở rộng ra nhiều chiều khó nắm
bắt. uNắng xuống”, "trời lên", "sông dài", "trời rộng", tạo nên
một vũ điệu kỳ vì của vũ trụ. Tác giả dùng chữ ”sâu chót vót”
chứ không phải "cao chót vót". Chữ "cao" tả độ cao vật lý của
bầu trời, Ĩ1Ó thuần tuý tả cảnh; còn chữ "sâu" vừa tả cảnh vừa_tả
tình và hàm súc hơn. Nó không chỉ gợi cho ta một liên tưởng, đó
là vòm tròi phản chiếu vào lòng sông tạo nên một không gian
hun hút, thăm thẳm đên chới với, rỢn ngỢp mà còn gợi lên nỗi
buồn cô đơn không đáy của liồn ngươi trước cái vũ trụ vô cùng.