Page 265 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

Nguyên Thanh Tuân

những luật tục về hôn nhân và gia đình truyền thống. Các
luật tục này được tuân thủ và lưu truyền từ đòi này sang
đời khác, dưói dạng truyền khẩu hay thành văn. Trong đó
điển hình là luật tục của các dân tộc thái, Êđê, Mnông
v.v... Dù ỏ những thang bậc phát triển xã hội khác nhau,
song chế độ một vỢ một chồng bền vững đã tồn tại từ lâu
tại các dân tộc thiểu sô" nưốc ta. Giông như ở người Kinh,

trai khôn lấy vỢ, gái lớn lấy chồng là thông tục bắt buộc ở
các dân tộc thiểu sô". Ngoài lý do quyền lợi và trách nhiệm
nhằm duy trì và phát triển cộng đồng, ở đây còn có lý do
tín ngưỡng. Sổng độc thân, không qua hôn thú ở nhiều dân
tộc bị coi là một trong những điều cấm kỵ. Chẳng hạn, ở

dân tộc Thái hiện vẫn phổ biến quan niệm cho rằng, người
không vỢ, không chồng khi chết đi sẽ trở thành ma ác. Còn
ở các dân tộc Tây Nguyên, ngưòi không vỢ, không chồng,
theo nhận thức của đồng bào, khi chết đi, hồn sẽ không
qua được cửa "mang lung", tức là cửa mà từ đấy con người
đến với tổ tiên ở thê" giới bên kia.

Trai, gái đến tuổi dậy thì, đã qua các lễ thành đinh,
có thể tự do tìm hiểu và đi đến hôn nhân, ở các dân tộc
Trường Sơn - Tây Nguyên, sau lễ cưa răng, xâu tai khi mới

14, 15 tuổi, trai gái đã được phép ngủ mái với nhau. Vì thế,
tuổi kết hôn ở các dân tộc thiểu sô" trưóc đây thường sớm:
trung bình từ 16 đến 18 tuổi, trong nhiều trường hỢp từ 14
đến 15 tuổi.

266