Page 36 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

Cũng xin lưu ý thêm là thòi vụ làm rẫy của
người Khơ-mú ở vùng Tây Bắc không trùng với thời
vụ làm rẫy của người Khơ-mú ở miền Tây Nghệ
An. Theo đó việc làm rẫy ở vùng Tây Bắc bao giò
cũng sớm hơn vùng Nghệ An ít nhất một tháng.
Ngày gieo lúa nương thường được chọn vào các
ngày tý, thin, mão, dậu. Buổi tối, trước ngày gieo
trỉa chủ nhà thường mời bà con trong bản đến uống
rượu, chúc mừng. Trước khi gieo trồng, công việc
chọn giống đặc biệt được quan tâm và giông phải
hỢp với chất đất của đám nương mới cho năng suất
cao. Thông thường, khi gieo lúa bao giờ người ta
cũng trồng xen ngô, bầu bí, khoai sọ các loại cây họ
đậu, ý dĩ, kê...
Đồng bào cũng rất thành thạo trong việc xen
canh, gối vụ. Ngoài mục đích tiết kiệm đất, việc
xen canh gối vụ còn có tác dụng giữ lớp màu xô"p
trên mặt đất chậm bị xói mòn và táng sản phẩm
trên cùng đơn vị diện tích. Thông thường, trên một
mảnh nương, bên cạnh lúa là cây trồng chính,
người ta thường trồng xen ngô và bầu bí. Hạt bí
ngô đưỢc trộn lẫn với lúa theo tỷ lệ một bí, mười
ngô. Khoảng đất giữa nương dành để trồng khoai
sọ và ớt, xung quanh nương trồng bí đỏ, cây họ
đậu, các loại rau.
ớ Tây Bắc việc gieo trồng thường được làm theo
từng đôi một: nam đi trước chọc lỗ, nữ đi sau để tra
hạt và dùng chân gạt đất lấp lỗ. Còn ở vùng Nghệ
An, mỗi người đều tự chọc lỗ, tự tra hạt và lấp lỗ.
Để kịp thòi vụ, người Khơ-mú thường đổi công cho
nhau trong việc gieo trồng.

34