Page 31 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

TRỐNG TRỌT
Trong hoạt động trồng trọt của người Khơ-mú,
nương rẫy là hình thức canh tác chính. Nương rẫy
được gọi chung là hrệ. Đó là những mảnh đất trồng
trọt do chặt cây, phát rừng mà thành, thường nằm
ở các sườn núi quanh nơi cư trú, được canh tác theo
phương thức phát, đôt, chọc lỗ và tra hạt. Trải qua
hàng bao thế hệ, người Khơ-mú cũng đã tích lũy
được những tri thức nhất định trong việc canh tác
nương rẫy. Để tiến hành sản xuất, phân bổ các loại
giốhg lúa thích hợp, người ta đã biết cách phân loại

rẫy vối các tên gọi khác nhau.
- Theo địa hình; có hai loại là rẫy dốc (hrệ vắc)
và rẫy bằng (hrệ tư cang).
- Theo giông cây trồng: có ba loại là rẫy lúa (hrệ
hngọ), rẫy ngô (hrệ sli) và rẫy sắn (hrệ quai).

- Theo thảm thực vật: có ba loại là rẫy rừng già
(hrệ đnông), rẫy rừng non (hrệ cơ nhom ) và rẫy
rừng tre - nứa (hrệ ti na).
Về phương thức sử dụng đất người ta chia rẫy
thành hai loại: rẫy định canh và rẫy luân canh.
Rẫy định canh thường làm ở những nơi đất bằng
canh tác lâu dài và chỉ trồng lúa hoặc ngô. Rẫy
luân canh thường được làm ở nơi đất dốc và tồn tại
qua hai giai đoạn: luân canh khép kín và luân
canh mở.
Luân canh khép kín là hình thức truyền thông,
trong đó đất được khai thác để trồng trọt quay

29