Page 200 - Vấn Đề Bảo Vệ Quyền Sở Hửu Trí Tuệ

200 VẤN ĐỀ BẢO VỆ QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ ... THƯƠNG MẠI

gian giới hạn để chủ sở hữu quyền đó có thể tiếp tục tiến hành đổi mới
công nghệ của mình. Những đổi mới/cải tiến này cuối cùng sẽ có lợi cho
người tiêu dùng vì họ sẽ có nhiều cơ hội lựa chọn các sản phẩm, dịch vụ
và công nghệ tốt hơn và rẻ hơn. Người ta cũng cho rằng nếu Quyền
SHTT không mang tính độc quyền, những nhà sáng tạo đổi mới sẽ không
được khuyến khích tiến hành các hoạt động nghiên cứu và phát triển, do
đó sẽ dẫn đến tình trạng đình trệ của nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên,
trước mắt thì người nắm giữ Quyền SHTT đang ở vào thế có thể tận
dụng ưu thế trên thị trường của mình. Trong tình huống như vậy, cần nỗ
lực đảm bảo rằng chủ sở hữu quyền được khuyến khích một cách hợp lý
để có thể tiếp tục tiến hành hoạt động đổi mới, đồng thời cũng nên áp
dụng luật cạnh tranh để đảm bảo rằng sự độc quyền như vậy không dẫn
đến việc khai thác làm thiệt hại tới người tiêu dùng cũng như các đối thủ
cạnh tranh trên thị trường.
Với một nỗ lực để hài hoà các lợi ích của việc đổi mới và tự do cạnh
tranh, nhiều quốc gia đã tìm cách loại bỏ hoạt động phi cạnh tranh ra khỏi
các hợp đồng chuyển Quyền SHTT và các giao dịch chuyển giao công
nghệ. Một số hệ thống luật pháp còn đặc biệt nới lỏng các quy định về

cạnh tranh trong hoạt động chuyển Quyền SHTT.
e) Chuyển giao quyền theo Hiệp định TRIPS

Điều 40 của Hiệp định TRIPS ghi nhận sự thống nhất của các thành
viên WTO “rằng một số hoạt động hoặc điều kiện chuyển quyền sử dụng
gắn với các Quyền SHTT có tác động kiềm chế sự cạnh tranh có thể có
những ảnh hưởng tiêu cực tới thương mại và có thể làm cản trở quá trình
chuyển giao và phổ biến công nghệ”. Trong những nghiên cứu ban đầu về
vai trò của SHTT đối với hoạt động chuyển giao công nghệ cho các nước
đang phát triển, UNCTAD đã xác định rõ một số qui định hạn chế trong
các hợp đồng chuyển quyền sử dụng công nghệ mà áp đặt những qui định
bất hợp lý cho bên mua công nghệ (Xem phần UNCTAD, Những vấn đề
cơ bản phát sinh từ việc chuyển giao công nghệ cho các nước đang phát
triển, (New York, 1975, Chương II) (UNCTAD, Major Issues Arising
From the Transfer of Technology to Developing Countries, (New York,
1975), ch.II)). Điều 40 của Hiệp định TRIPS cho phép các quốc gia thành