Page 99 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

không nên hiểu một cách đơn thuần chỉ là giáo dục ở trường lớp. Vốn con người là
một khái niệm rộng hơn nhiều, bao gồm kiến thức thu được từ bạn bè, gia đình, đồng

nghiệp, kinh nghiệm khi làm việc, thực tập. Sẽ rất khó khăn nếu muốn đưa ra một
định nghĩa chính xác; quan trọng hơn cả, chúng ta biết làm thế nào để nâng cao vốn

con người: khuyến khích đầu tư cho tương lai.

Điều này dẫn đến điểm thứ hai: tại sao phát triển chiều sâu chưa xuất hiện ở mọi nơi?
Nếu đúng là tỷ suất thu được từ vốn con người tăng theo tiến bộ kỹ thuật, tại sao
nhiều nước vẫn chưa nắm bắt được điều này? Chúng ta sẽ thấy trong phần III rằng

một số chính phủ can thiệp vào các khoản thu từ kỹ năng bằng cách không để cho

người dân giữ toàn bộ thu nhập của họ. Những quốc gia như vậy sẽ mãi phát triển
theo chiều rộng. Những chính phủ bảo vệ quyền sở hữu và tạo điều kiện phát triển thị

trường tự do đã chuyển sang phát triển chiều sâu (Tây Âu và các nhánh của nó, Đông
Á). Chúng ta cũng sẽ thấy rằng trình độ ban đầu quá thấp có thể không cho phép

người ta có được tỷ suất cao từ kỹ năng hiện có trên thị trường toàn cầu.
Câu trả lời đối với những ai còn lo lắng về sức tăng dân số là khuyến khích đầu tư vào

con người nhiều hơn nữa. Như vậy, các bậc bố mẹ sẽ muốn có ít con hơn mà không
cần đến các tổ chức viện trợ quốc tế trợ giá bao cao su.

Để có được những khích lệ hợp lý, các tổ chức quốc tế đã bắt đầu hình thức cho vay
tiền kèm theo những điều kiện cải cách chính sách. Phương pháp này có hiệu quả hay

không là chủ đề của chương tiếp theo.
Chuyển đoạn: Những bức họa trong lăng mộ

Năm 1981, Shahhat, 29 tuổi, sống ở Berat bên dòng sông Nile, Ai Cập, 450 dặm phía
nam Cairo. Thị trấn Berat, với số dân khoảng 7000, chia thành hai làng nhỏ, mỗi làng

ở ngay cạnh những cánh đồng do tổ tiên để lại. Nông dân trong làng vẫn sử dụng
cuốc, xẻng, búa tạ giống hệt như những bức tranh trong lăng mộ cổ. Shahhat làm chủ

một gia đình bảy miệng ăn, chưa kể các cháu trai cháu gái liên tục ghé thăm. Gia sản
của anh ta gồm có một con trâu, một con lừa, tám con cừu và hai mẫu ruộng.

Mẹ Shahhat, bà Ommohamed, sinh nở cả thảy 20 lần, nhưng 14 người con của bà đã

chết từ khi còn nhỏ. Nỗi ám ảnh của bà Ommohamed và những phụ nữ khác trong
làng là bệnh đau mắt hột và một số bệnh đặc hữu khác; để phòng bệnh, họ thường
mua bùa hộ mạng từ những phù thủy trong làng. Sốt dịch và ỉa chảy thường hoành

hành trong làng mỗi mùa hè khi gió Khamsin, một loại gió nam chứa bụi tràn về. Cả

99