Page 79 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

trong mô hình Solow được quyết định bởi tiết kiệm dưới cả hai hình thức: nguồn vốn
con người và nguồn vốn vật chất. Mankiw dùng tỷ lệ phần trăm trẻ em đi học cấp hai

làm thước đo tiết kiệm về nguồn vốn con người. Quả thật, có một mối liên quan khá
chặt chẽ giữa mức thu nhập với tỷ lệ phổ cập cấp hai. Mankiw đã chứng minh các

thước đo về mức tiết kiệm nguồn vốn con người và vật chất của ông có thể lý giải đến

78% sự khác biệt về thu nhập đầu người giữa các quốc gia. Vậy, làm thế nào để dung
hoà kết luận này với kết luận cho rằng mức tăng năng suất không có liên quan gì tới
mức tăng đầu tư cho giáo dục ở trên?

Trước khi tìm lời đáp cho câu hỏi này, chúng ta cần lưu ý rằng Mankiw đã rất khéo

léo bổ khuyết những sơ hở của mô hình Solow (khi ứng dụng cho các nước nghèo)
bằng cách thêm vào đó yếu tố nguồn vốn con người. Tích luỹ vốn vật chất không thể

là nguồn gốc của tăng trưởng trong mô hình Solow vì nó chỉ đóng góp rất nhỏ vào sản
lượng (khoảng từ 1/4 đến 1/3), do đó tính sinh lợi của vốn vật chất ngày càng giảm

mạnh. Nhưng khi cộng thêm vốn con người, phần đóng góp của tất cả các loại vốn sẽ
lên đến 80%. Tác động của quy luật “hiệu suất giảm dần” do đó trở nên đỡ trầm trọng

hơn khi ta gộp cả nguồn vốn vật chất và con người với nhau. Việc này cũng như thể ta
tăng bột và sữa trong trường hợp làm bánh kếp. Vì hai nguyên liệu này là phần chủ

chốt của công thức nên ta có thể tăng sản lượng bánh lên đôi chút bằng cách tăng
lượng bột và sữa trong khi giữ nguyên mọi nguyên liệu khác. Tương tự, sản lượng có

thể tăng lên đáng kể khi chúng ta đồng thời mở rộng nguồn vốn vật chất và con người.
Điều này có nghĩa là các quốc gia với cùng tốc độ phát triển công nghệ có thể có mức

thu nhập rất khác nhau do sự khác biệt về tích luỹ vốn vật chất và con người. Cùng
quan điểm với Mankiw, một số nghiên cứu cũng đưa ra bằng chứng cho thấy tỷ lệ tích

luỹ vốn vật chất và con người cao là nguyên do giải thích cho mức tăng trưởng nhanh
của Đông Á.

Thứ hai, Mankiw cũng bổ khuyết những sơ hở trong các lý giải về tốc độ tăng trưởng
thấp của các nước nghèo. Trên lý thuyết, các nước nghèo lẽ ra phải tăng trưởng nhanh

hơn, nhưng thực tế lại không như vậy. Mankiw phát hiện ra rằng khi giáo dục và tích

luỹ vốn được đưa vào mô hình, các quốc gia nghèo quả là có chiều hướng phát triển
nhanh hơn. Ý tưởng của mô hình Solow rằng tất cả các quốc gia trên thế giới đều tiến
theo cùng một hướng không hẳn đúng trong mọi trường hợp. Các nước có tốc độ tích

luỹ vốn và giáo dục khác nhau sẽ tiến về những đích khác nhau. Quốc gia nào tích luỹ

79