Page 78 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

triển, chỉ đóng góp 0,03% vào con số 1% này).
Một công trình nghiên cứu thứ tư còn chỉ ra vấn đề tiềm ẩn trong lập luận cho rằng

đầu tư cho giáo dục là chìa khóa của tăng trưởng kinh tế. Nếu đầu tư cho giáo dục dẫn
đến tăng trưởng kinh tế, thì những nền kinh tế tăng trưởng nhanh phải đầu tư rất mạnh

vào giáo dục. Có nghĩa là lớp lao động trẻ nhận được nhiều giáo dục hơn đáng kể so

với lớp người đi trước – những người lớn lên trong thời kỳ đầu tư cho giáo dục vẫn
còn hạn chế. Điều này sẽ mang lại cho người lao động trẻ mức lương cao hơn các bậc
đàn anh. Nhưng sự thật là ở đâu chúng ta cũng thấy tiền lương tăng theo số năm kinh

nghiệm, người lao động nhiều tuổi được trả lương cao hơn rất nhiều so với người trẻ,

thậm chí ngay cả ở những nền kinh tế tăng trưởng nhanh. Dù số năm kinh nghiệm
đúng là có nói lên điều gì đó, nhưng lẽ ra ở các nước có tốc độ tăng trưởng kinh tế

cao, nơi người lao động trẻ có lợi thế hơn về trình độ giáo dục, tiền lương lẽ ra chỉ tỷ
lệ thuận với kinh nghiệm ở mức độ không đáng kể. Nhưng thực tế lại không như vậy.

Cho nên đầu tư cho giáo dục ở những nước tăng trưởng kinh tế nhanh có lẽ không cao
như chúng ta vẫn nghĩ, và vì thế không thể là nguyên do của tăng trưởng.

Nghiên cứu này còn chỉ ra một sơ hở nghiêm trọng nữa trong mô hình quan hệ giữa
mức đầu tư cho giáo dục ban đầu và mức tăng trưởng về sau. Mối quan hệ nhân quả

giữa giáo dục và tăng trưởng có khả năng là ngược chiều. Nếu tăng trưởng có thể
được dự đoán trước ở một mức độ nhất định, thì tốc độ tăng trưởng cao trong tương

lai sẽ làm tăng giá trị của giáo dục ngày hôm nay. Khi mức lương dành cho lao động
trình độ cao liên tục tăng, thì giáo dục sẽ đem lại nhiều lợi ích kinh tế hơn là khi mức

lương này chỉ giẫm chân tại chỗ. Mối quan hệ giữa giáo dục và tăng trưởng có vẻ nhất
quán hơn trong trường hợp tăng trưởng dẫn đến đầu tư cho giáo dục, chứ không phải

tăng đầu tư cho giáo dục dẫn đến tăng trưởng.
Tóm lại, giáo dục hóa ra cũng chỉ là một công thức màu nhiệm nữa mà thực tế cho

thấy là không đáp ứng được kỳ vọng của chúng ta.
Giáo dục và thu nhập

Kết luận rằng giáo dục không có vai trò đáng kể đối với tăng trưởng là một nhận xét

gây nhiều tranh cãi. Cho dù cơ sở vật chất và con người không lý giải được những
khác biệt về tăng trưởng giữa các quốc gia, nhiều nhà kinh tế vẫn quả quyết các yếu tố
này đóng vai trò quyết định đối với sự khác biệt về thu nhập trên thế giới. Một trong

số các nhà kinh tế đó, Gregory Mankiw tại Harvard, chỉ ra rằng thu nhập về dài hạn

78