Page 77 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

đầu tư cho giáo dục của châu Phi. Nhưng nghiên cứu thứ hai này vẫn cho thấy không
có mối tương quan nào giữa mức tăng số năm đi học và tốc độ tăng GDP, ngay cả khi

châu Phi đã bị loại ra khỏi mẫu nghiên cứu. Và cho dù chúng ta thay tỷ lệ phần trăm
tăng lên trong số năm đi học bình quân của người lao động bằng mức tăng tuyệt đối,

thì vẫn không xuất hiện mối quan hệ nào giữa hai vế của hàm số. Hơn thế nữa, sự

bùng nổ giáo dục lại có tác động rất khác nhau đến các nước trong cùng khu vực châu
Phi.
Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy mức giáo dục ban đầu đúng là tỷ lệ thuận với

mức tăng năng suất về sau. Do đó, một quốc gia đầu tư mạnh cho nguồn vốn con

người sẽ tăng trưởng nhanh trong giai đoạn tiếp theo thông qua tác động gián tiếp của
giáo dục tới năng suất lao động. Tương tự, các nhà kinh tế cũng phát hiện ra rằng tốc

độ tăng năng suất là hàm đồng biến của mức giáo dục ban đầu. Mối quan hệ này
thường được cho là có tính chất tạm thời. Khi mà nguồn lực con người đạt đến một

mức độ tương đối cao so với nguồn lực vật chất, thì đầu tư vào nguồn lực vật chất sẽ
đem lại kết quả cao và do đó tăng trưởng cũng ở mức cao hơn, cho đến khi nguồn lực

vật chất và con người đạt đến trạng thái cân bằng mới.
Mối quan hệ này chỉ có thể là tạm thời, vì một mô hình tăng trưởng dựa trên trình độ

giáo dục sẽ không thể tồn tại lâu dài. Như công trình nghiên cứu đầu tiên cho thấy, tốc
độ tăng trưởng có xu hướng chỉ dao động quanh một mức trung bình nhất định khi

giáo dục phát triển theo chiều hướng gia tăng. Nếu giả thuyết mối quan hệ giữa tăng
trưởng và giáo dục là có tồn tại, thì tốc độ tăng trưởng trong trường hợp này cũng phải

theo xu hướng đi lên, nhưng thực tế lại không như vậy. Một ví dụ minh họa, tốc độ
tăng trưởng bình quân của toàn thế giới trong thập niên 1990 thấp hơn những năm

1960 cho dù trình độ học vấn của người dân đã được nâng lên nhiều. Đúng là giáo dục
có thúc đẩy tăng trưởng trong từng giai đoạn ngắn như một hoặc hai thập kỷ, nhưng

nó không phải là yếu tố quyết định tăng trưởng về dài hạn.
Một nhóm nghiên cứu thứ ba cũng đã phát hiện ra rằng sự khác biệt về tốc độ phát

triển kinh tế giữa các quốc gia chẳng mấy liên quan đến sự khác biệt về mức độ phát

triển nguồn nhân lực. Nếu tốc độ tăng trưởng bình quân đầu người của một quốc gia
vượt mức trung bình khoảng 1%, thì theo nhóm nghiên cứu này chỉ có 0,06% trong
1% đó là kết quả của sự đầu tư vào giáo dục, trong khi yếu tố tăng năng suất đóng góp

tới 0,91% (vốn vật chất, một yếu tố cũng thường được coi là then chốt cho sự phát

77