Page 244 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

Chất lượng thể chế của một quốc gia cũng có ảnh hưởng đến tham nhũng. Một thể chế
hành chính chất lượng cao được tổ chức trên hệ thống thưởng phạt sẽ tạo ra việc kiểm

soát tham nhũng. Một chính phủ tuân thủ luật pháp, không đặt mình lên trên pháp luật
sẽ không tạo ra môi trường cho tham nhũng. Sổ tay hướng dẫn đánh giá rủi ro tín

dụng quốc tế đã đánh giá bốn khía cạnh của chất lượng môi trường pháp lý cho kinh

doanh: quy định pháp luật, chất lượng hành chính, khả năng không bị chính phủ bác
bỏ hợp đồng, và khả năng không bị chính phủ tịch thu. Mỗi một khía cạnh pháp lý này
sẽ có ảnh hưởng khác nhau đối với tham nhũng. Để xóa bỏ tham nhũng và tạo ra động

cơ khuyến khích các quan chức chính phủ thúc đẩy phát triển, từng khía cạnh pháp lý

phải mạnh.
Việc đánh giá việc thực thi các quy định pháp luật sẽ dựa trên khả năng thực hiện

nghiêm minh hay tảng lờ luật pháp để ăn tiền hối lộ của các quan chức chính phủ. Các
quan chức chính phủ ăn tiền hối lộ để giải thích luật pháp theo hướng có lợi cho người

đút lót. Sổ tay hướng dẫn đánh giá rủi ro tín dụng quốc tế đánh giá cả việc áp dụng
luật pháp và khả năng không lệ thuộc vào tham nhũng trên thang điểm từ 0 đến 6. Ví

dụ như Haiiti năm 1982 là nơi mà luật pháp giống như sự độc tài của nhà vua trong
câu chuyện Alice ở xứ sở thần tiên. Haiiti được điểm 0 cho việc áp dụng luật pháp và

0 cho khả năng không bị lệ thuộc vào tham nhũng. Những quốc gia được được điểm 6
cho việc áp dụng luật pháp và khả năng không bị lệ thuộc vào tham nhũng là các nước

công nghiệp (trừ Đài Loan). Tất cả các nước này, trừ Bồ Đào Nha, đều được 5 hoặc 6
khả năng không bị lệ thuộc vào tham nhũng.

Chất lượng hành chính yếu kém biểu hiện ở bệnh quan liêu sách nhiễu khiến hoạt
động kinh doanh đình trệ. Các cơ hội để tham nhũng riêng lẻ trong tình trạng quan

liêu đó là rất dễ thấy. Sổ tay hướng dẫn đánh giá rủi ro tín dụng quốc tế cũng đánh giá
tình trạng này trên thang điểm từ 0 đến 6, nhưng không có quốc gia nào trong năm

1990 bị điểm 0. Bangladesh nhận điểm 1 cho chất lượng hành chính, và 0 cho khả
năng không bị lệ thuộc vào tham nhũng trong năm 1990. Ở Dhaka, bạn hoặc là phải

hối lộ, hoặc là phải đợi đến chết mới có được một cái giấy phép kinh doanh. Các quốc

gia được 6 điểm cho chất lượng hành chính thường là các quốc gia công nghiệp, ngoại
trừ Hong Kong, Singapore. Mỹ được điểm 6 cho chất lượng hành chính cao có thể
gây ngạc nhiên cho những ai từng phải xếp hàng dài tại các cơ quan liên bang. Tuy

nhiên, mọi thứ chỉ là tương đối. Xếp hàng dài vẫn chưa tệ hại bằng phải đi tới 14

244