Page 161 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

cộng. Sử dụng số liệu quốc gia, chúng ta có thể tính toán là 54% GDP của thế giới
được sản xuất trên 10% diện tích đất toàn cầu. Nhưng ngay cả con số này cũng chưa

phản ánh hết được mức độ tập trung, bởi vì nó giả định là các hoạt động kinh tế được
trải đều trên bản đồ trong mỗi quốc gia. Điều này rõ ràng là không đúng: chẳng hạn,

trong phạm vi nước Mỹ, 2% diện tích đất sản xuất ra 50% GDP. Số liệu này rõ ràng

đã phản ánh sự đóng góp áp đảo của các thành thị cho sản xuất. Nhưng ngay cả giữa
các thành phố cũng có sự tập trung.
Sự bổ sung và những cái bẫy

Điều quan trọng trong câu chuyện về “những cái bẫy” đó là yếu tố quyết định liệu

những dự đoán của câu chuyện này có trở thành hiện thực không. Các câu chuyện chỉ
trở nên thú vị một khi chúng có khả năng không đúng. Giả định quan trọng của câu

chuyện về sự kết hợp là tri thức mới có tính bổ sung mạnh mẽ cho các tri thức đang
có. Chúng ta cần cả tính mạnh mẽ và sự bổ sung cho câu chuyện này. Kỹ năng của

các công nhân cần bổ sung cho nhau và phải bổ sung một cách mạnh mẽ để vượt qua
được hiện tượng hiệu suất giảm dần thông thường đối với kỹ năng. Các tri thức mới

phải bổ sung cho các tri thức và máy móc sẵn có để vượt qua được hiện tượng hiệu
suất giảm dần đối với máy móc. Các kỹ năng và tri thức bổ sung mạnh mẽ cho nhau

để tạo ra các cái bẫy.
Câu chuyện về sự kết hợp, cũng như câu chuyện về sự lan truyền, tạo ra sự căng thẳng

giữa cá nhân và xã hội. Điều gì có vai trò quan trọng hơn đối với năng suất kinh tế của
tôi: điều tôi làm hay điều xã hội làm? Nói rộng ra, nếu như đó là điều tôi làm, như

trong điều kiện hiệu suất giảm dần thì tôi sẽ không phải lo lắng về các vòng tròn tích
cực hay tiêu cực. Tôi sẽ nhận được những gì đến với tôi nhờ nỗ lực của tôi. Đó chính

là quan điểm trong ứng dụng mô hình Solow của Mankiw mà tôi đã đề cập. Nếu như
điều quan trọng hơn là việc xã hội làm thì có thể tạo ra những vòng tròn tiêu cực. Nỗ

lực của tôi sẽ thất bại do những thành viên khác trong xã hội không thực hiện các nỗ
lực tương tự. Do đó tôi sẽ không cố gắng. Tất cả những người khác cũng tính toán

như vậy và sẽ không có ai cố gắng, và điều này lại xác nhận sự khôn ngoan trong lựa

chọn của chúng ta.
Tôi đã đề cập tới bẫy nghèo khổ ở các cấp độ khác nhau: khu dân cư, nhóm dân tộc,
tỉnh, quốc gia. Có lẽ ngay cả thế giới cũng là một cái bẫy nghèo khổ trước khi có cách

mạng công nghiệp. Ở một thái cực khác, ngay cả hộ gia đình hay gia đình mở rộng

161