Page 138 - Trần Huy Liệu Cõi Đời

“Việt Nam độc lập muôn năm? Dân chủ Cộng hòa muôn năm?”, - ông hô to.

Lá cờ vàng của chính thể quân chủ hạ xuống. Cờ đỏ sao vàng từ từ kéo lên kỳ đài giữa

tiếng hoan hô như sấm. Hết hai bốn phát súng lệnh, Liệu bước lên nhận từ tay Bảo Đại

thanh kiếm để trong bao vàng nạm ngọc, chiếc túi gấm đựng bộ quân cờ nạm ngọc.

Đến lượt trao Quốc ấn thì có chuyện. Liệu không ngờ nó nặng đến thế. Bảy ki lô gam

vàng làm ông lảo đảo. Dưới kia biển người hoan hô, vỗ tay từng tràng như sấm dội. Bên
trên, vị đại diện “tân triều” phải lấy hết sức bình sinh giơ cao ấn lên cho mọi người nhìn

thấy. Khốn khổ là sức anh học trò mới đi tù về đâu có nhiều nhặn. Nhưng tư thế của ta lúc
này là tư thế của vị đại diện chính quyền Dân chủ Cộng hòa, không thể run rẩy.

Vận hết sức bình sinh, Liệu giơ cao Quốc ấn vài lần, đưa đi đưa lại cho các góc cùng
xem. Cuộc “cử tạ” phải kéo dài vì người bắt đầu nhảy lên, tung mũ nón. Cũng may là ông

“lực sĩ” bất đắc dĩ, mặt hết đỏ lại sang tái, đã không để rơi ấn xuống sân Ngọ Môn. Rồi nó
được chuyển sang tay Cù Huy Cận có thể hình tròn trĩnh, “phù hợp” hơn.

Cảnh tượng trên được Nam Phương hoàng hậu theo dõi từ một khung cửa sổ trên điện
Kiến Trung, cùng với Bảo Long, từ nay đã thành cựu thái tử.

Khi nhà vua, giờ là công dân Vĩnh Thụy trở về đó, bà mới thở phào, quên đi cái hình
dung kinh khủng trước đó, mình là hoàng hậu Mari Antoinette cùng chồng, vua Louis XVI bị

chặt đầu. Cuộc cách mạng này, vậy là có vẻ không tắm máu như cái cuộc ở Pháp cách nay

một thế kỷ rưỡi. Nhưng một nỗi buồn mênh mang lại ập đến.

Trần Huy Liệu hồ hởi, tất nhiên. Sự kiện không phải chỉ là việc Bảo Đại thoái vị. Cái

chính, lớn lao nhất, là từ đây đất nước không còn cái chế độ phong kiến đã tồn tại cả nghìn
năm nay. Những đặc quyền đặc lợi rồi sẽ hết. Còn lại, là sự bình đẳng giữa mọi công dân, là

tự do, dân chủ. Đó là những lý tưởng ông hằng mong mỏi.