Page 134 - Trần Huy Liệu Cõi Đời

quyết được bao nhiêu. Từ Trung Bộ có điện tín hoàng đế Báo Đại xin thoái vị, đề nghị phái

đại biểu vào tiếp nhận.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đang còn ở chiến khu, Trung ương Đảng và Chính phủ Lâm thời

chỉ định Liệu, thay mặt Chính phủ, làm trưởng đoàn, Nguyễn Lương Bằng thay mặt Mặt trận
Việt Minh, cùng Cù Huy Cận, một gương mặt của thời Thơ mới.

Ngày 25-8-1945 họ rời Hà Nội trên hai ô tô, có tiểu đội bảo vệ của Giải phóng quân. Chả
ai thấy hiểm nguy gì, biết đâu người của Quốc dân đảng luôn rình rập ám hại, theo đến

Thanh Hóa thấy không ăn thua thì bỏ.

Đêm 29-8, đoàn có mặt tại trụ sở Uỷ ban hành chính Trung Bộ ở Huế. Cuộc hành trình

dài và mỏi mệt, cứ trăm cây đại một lần diễn thuyết rã họng làm Liệu không chợp mắt. Ngủ
thế nào khi trước mặt là sự kiện vĩ đại, có một không hai trong đời người. Ngày mai, ông sẽ

thay mặt quốc dân đồng bào dự lễ thoái vị, nhận ấn kiếm từ tay hoàng đế Bảo Đại. Lịch sử
Việt Nam sẽ ghi chế độ phong kiến chấm dứt từ đây, chuyển sang nền Dân chủ Cộng hòa.

Dinh Khâm sai cũ vắng lặng, dù ngoài kia thành Huế chắc chẳng yên ả. Liệu trở dậy,
bước ra vườn, tự nhiên muốn có điếu thuốc trên tay. Chẳng bao giờ hút thuốc, nhưng

những nỗi niềm đang trào lên trong lòng làm ông bồn chồn quá thể.

Còn hơn hai tháng nữa, Liệu tròn bốn tư tuổi.

Ông chợt cảm thấy mình đã sống rất nhiều, quá nhiều. Có bao nhiêu sự kiện trọng đại
với đời người, với dân tộc, ông đã trải qua, và không thể không ghi lại. Nhưng đến bao giờ

mới có thì giờ ngồi yên.

Và ghi cái gì, bỏ chỗ nào? Ví như là những chuyện nho nhỏ mà buồn cười: hôm ra đi từ

Hà Nội, ông chọn trong đống quần áo cũ vứt lộn xộn ở Bắc Bộ phủ mãi mới được bộ tropical

gọi là tươm tất để khoác vào cái thân thể còm cõi, ngắn ngủn của mình. Ví như giữa đường,
một ông cụ tặng phái đoàn tấm biển có dòng chữ “Khánh chúc Tân triều” để chào mừng