Page 124 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 124
TÍN NGƯỠNG Cư DÀN VEN BIỀN QUẢNG NAM - ĐÀ NẲNG
Cô-> Tứ phủ Thánh Cậu, như các điện thò Mẫu ở Huê
[129, tr.43]; hoặc như hệ thống thang thứ bậc phổ biến ở
miền Bắc: Ngọc Hoàng-> Thánh Mẫu-> Quan-> Chầu->
Ông Hoàng-> Cô-> Cậu-> Ngũ Hổ-> Lốt, mang tính chất
đa thần với khoảng 60 vị thánh [128, tr.õ8]. Hệ thông các
bậc thần linh trong các lăng miếu Bà ở Quảng Nam - Đà
Nang thường theo kiểu: Mẫu-> Tả ban, Hữu ban (phôi tự
các loại thần)-> Cậu (Quý, Tài), hoặc Tiền hiền, Hậu hiền.
Ngoài cách sắp xếp này, một vài lăng có thể thêm vài thần
linh khác, nhưng phần lớn chỉ còn vang bóng trên bài vị và
trong văn tế. Có thể tư tưởng thò Mẫu theo kiểu thò "nhất
thần" ấy đã tạo cơ sở cho sự hoá thiêng từng N ữ thần
thành Mẫu thần, mà Bà Dàng Bô / Thu Bồn, Bà Chợ Được,
Bà Dàng Chào, Bà Thuỷ Long, Bà Thuỷ, Bà Hoả, đã là kết
quả của sự "nâng cấp, lên khuôn" đó. Có lẽ thế mà phổ
biến ở vùng ven biển Quảng Nam - Đà Nẵng là mỗi lăng
miếu thường chỉ thờ một Mẫu.
Và cũng qua xu hưống thò phụng đó, có thể hiểu về
một đặc điểm trong tư tưởng cư dân ven biển Quảng Nam -
Đà Nang là rất đậm tín niệm thò Mẫu theo kiểu hệ thông
"thần Mẫu ba ngôi làm một". 0 đây, sự tích hỢp và phân
thân theo tín niệm "Tam vị nhất thể" được tập trung trong
hình mẫu Thiên Yana. Cho nên, bên cạnh các vị thần bảo
hộ khác, dân biển đã tìm thấy ở các dạng hoá thân của
Thiên Yana sức mạnh bảo trỢ của Mẫu Thiên, Mẫu Thuỷ
- 1 2 4 -
