Page 125 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 125
và Mẫu Địa, đặc biệt là Mẫu Thuỷ. Một tập hợp các Bà
như: Bà Dàng Lồi, Bà Dàng Lạch, Bà Dàng Bô, Bà Chúa
ghe và vật phẩm dâng cúng cũng như vật thò (ghe đua) và
tục đua ghe, đã chỉ ra đây là các nữ thần bảo hộ cư dân
sông biển nhưng có căn cốt hoặc cách thức thờ theo Mẫu
thần Thiên Y ana'’'^’.
Một nét đặc biệt khác trong tín ngưỡng thò Mẫu của
cư dân ven biển Quảng Nam - Đà Nang là xu hướng
thiêng hoá các vật thể trong lòng đất thành Nữ thần,
Mẫu thần. Nói cách khác là xu hướng "hoá Mẫu" các vật
thờ của cư dân tiền Việt. Theo đó, những vật phát lộ trong
lòng đất đều quy là thuộc âm, do vậy mà mang tính nữ.
Vì thê nên phiến đá, tượng Nam thần "mọc lên" từ đất nơi
nào thì trở thành "Bà Chúa xứ" của nơi ấy, gắn với niềm
tin về sức mạnh và sự linh thiêng của Bà Mẹ Đất - Mẫu
Địa. Dạng thờ phụng theo con đường hoá thân dân dã này
đều có ở ba miền - đồng bằng, biển, núi rừng, và diễn ra
khác hẳn khi so với các dạng hoá thân của Bà Chủa Liễu
ở miền Bắc và Bà Chúa Xứ ở miền Nam. Mặt khác, sự
Mẫu hoá các di vật lồi lên từ m ặt đất, có thể còn chịu ảnh
hưởng và sự tác động từ tục thò đá, thờ thần của cư dân
Trường Sơn - Tây Nguyên, và cư dân thuộc nhóm Môn -
Khơme. Sự ảnh hưởng không những biểu hiện qua ngôn
ngữ là từ tô' "Dàng" trong các danh xưng; Dàng Lồi, Dàng
Lạch, Dàng Bô, mà còn thể hiện qua việc bắt chước lưu
1 2 5 -