Page 43 - Thắm Dò Vũ Trụ
P. 43
hóa bầu khí quyển Trái đất đã diễn ra gần 3 tỉ năm. Lóp không khí đậm
đặc sát mặt đâ't với hoi nước (khoảng 0,5 - 5%), CO2 (0,03%), khí mêtan và
ôzon (vài phần triệu) có vai trò hết sức quan trọng đối vói sự sống. Khí
CO2 và hơi nước hấp thu năng lưcmg Mặt tròi, giữ lại các tia hồng ngoại,
gây hiệu ứng nhíà kính điều hòa nhiệt độ trên Trái đất. Còn ôzon, vói
nồng độ cao ở cách mặt đất 80km, có vai trò hấp thụ các tia cực tím nguy
hiểm vói sự sống không cho xuống đến mặt đất. Khí quyển còn như một
cỗ máy thiên nhiên sử dụng năng lượng Mặt tròi phân phối điều hòa
nước trên khắp hcành tinh dưới hình thức mây mưa, điều hòa lưọng CO2
và O2 trên Trái đất.
Bạn biết gì về bầu khí quyển vằ tầng ôzon?
Bầu khí quyến của Trái đất có chiều dày vào khoảng hon 800km
gồm nhiều tầng. Từ mặt đất lên đến độ cao 20km là tầng đối lưu có
không khí đậm đặc nhất, là nơi diễn ra mọi hiện tượng khí tượng mây
mưa sấm chóp và bìnli lưu có nhiệt độ tăng dần từ -60^c đến o^^c, là noi
các luồng không khí chuyển động theo chiều ngang với tốc độ cao và có
lớp ôzon ở trên cùng. Tầng giữa nằm từ 50 - 80km là nơi các thiên thạch
nhỏ va vào Trái đất, cọ xát vào không khí và bị bốc cháy tan thành sao
băng. Tầng nhiệt ở độ cao 80 - 450km, có không khí rất loãng tồn tại dưói
dạng iôn điện nên còn gọi là tầng điện li, là noi phản hồi các sóng vô
tuyến trở lại mặt đât và cũng có một lóp ôzon ngăn chặn các tia cực tím ở
trên cao. Đây cũng là noi diễn ra các hiện tượng cực quang, hiện tượng
này chỉ thấy được ở vùng gần cực. Trên cùng là tầng ngoài nằm từ 450km
đến khoảng 800km, không khí loãng dần và hoà vào không gian giữa các
hành tinh.
Các kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy lượng ôzon trong tầng
thấp nhất của khí quyển ngày càng nhiều trong khi đó hàm lượng ộzon
trong tầng bình lưu ngày càng giảm (đã giảm tói 6%,và đã bị thủng ở
Nam Cực) từ 20 năm trở lại đây. Hậu quả của sự suy giảm này là các tia
cực tím có thể xuyên qua khí quyển đến mặt đất ngày càng nhiều hơn và
làm cho nliiệt độ trong tầng đối lưu ngày càng nóng lên do hàm lượng
ôzon gần mặt đất ngày càng tăng.
- 4 3
