Page 40 - Thắm Dò Vũ Trụ

va vào một vật thể nào đó, nó có thể tạo ra árủi sáng (điều này cũng
tương tự như nguyên lí hoạt động của màn hình ti vi và máy tính). Như
vậy, các nhà khoa học cho rằng cực quang có thể sinh ra khi các dòng hạt
mang điện tích trong vũ trụ va chạm vói bầu khí quyển.
Kết quả nghiên cứu khoa học vào các năm 1957-1958 cho rằng khi
trên Mặt tròi xuất hiện các vết đen, gió Mặt tròi tạt vào Trái đất, mang
theo một dòng hạt năng lượng cao gây ra hiện tượng cực quang. Các
electron và proton trong dòng hạt này đi vào bầu khí quyển. Dưới ảnh
hưởng của địa từ, chúng bị hút về hai cực Trái đất. Tại đây, chúng va
chạm và kích thích các phân tử khí, làm các phân tử này phát ra bức xạ
điện từ dưới dạng ánh sáng nhìn thấy. Bầu khí quyển có rất nhiều chất
như ôxi, nitơ, hêli, hyđrô, nêon... Dưới tác động của dòng hạt mang điện,
ánh sáng do các chất khí khác nhau tạo ra cũng khác nhau, vì thê cực
quang có muôn màu ngàn sắc.
Cực quang khi xuất hiện mạnh thường đi kèm vói những thay đổi
trong địa từ và kéo theo giao thoa sóng vô tuyến, sóng điện thoại... Thòi
kì mạnh, yếu của cực quang có liên quan chặt chẽ tói chu kì hoạt động
của Mặt tròi. Khi Mặt tròi ở đỉnh chu kì, (hoạt động mạnh nhâ't), nó bức
xạ nhiều hon mức bình thường. Dòng hạt mang điện va chạm nhiều hon
vói khí quyển, do đó, cực quang sẽ xuất hiện rất nhiều và kì vĩ.

Bạn biết gì trái đất - ngôi nhằ của loài người?

Vào thòi trung cổ, loài ngưòi tưởng rằng đất là một mặt bằng và tròi
là một vòm cầu như một chiếc lồng bàn úp lên mặt đất. Sau này, nhờ việc
mở rộng di chuyển và hoạt động, con ngưòi mói nghĩ rằng Trái đất có
dạng cầu. Chuyến đi vòng quanh Trái đất đầu tiên do Magenlăng thực
hiện vào năm 1521 đã xác định cho dạng cầu của Trái đất.
Bằng các phép đo đạc chính xác, ngưòi ta biết rằng Trái đất là một
h'ưữi cầu không hoàn hảo mà dẹt ở hai đầu. Bán kính xích đạo của Trái
đất 6378km trong khi bán kính ở cực chỉ khoảng 6357km. Như vậy chu vi
Trái đất vào khoảng 4 vạn km và khối lượng vào khoảng 6000 tỉ tấn.
Thực chất thì trong suốt thòi gian tồn tại của mình, Trái đất liên tục gia

- 4 0 -