Page 37 - Thắm Dò Vũ Trụ
P. 37
điện của Mặt tròi không thể tói được mặt đất bỏi từ trường Trái đất tạo nên
tầng từ bao quanh làm cho các hạt mang điện này bị trượt ra ngoài. Thông
thường tốc độ của gió Mặt tròi là 400 km/s còn tốc độ lúc Mặt tròi phun ra
đạt đến 800 km/s hình thành nên bão Mặt tròi. Bãb Mặt tròi dẫn đến bão
từ trên Trái đất và gây hại cho hệ thống dẫn điện, làm cho các vệ tinh roi
vào tình trạng chuyển động xoáy vòng. Những vật chất mà Mặt tròi
phóng ra tuy rất hiếm gặp nhưng nguy hại của nó rất lớn.
Những năm 50 của thế kỉ XX có nhà khoa học đã đưa ra khái niệm
gió Mặt tròi. Như chúng ta đã biết tầng nhật miễn cùng lúc chịu hai tác
động đó là tác động của trọng lực hướng về trung tâm Mặt tròi và của áp
lực nhiệt hướng ra phía ngoài. Do nhật miễn có nhiệt độ cao, trọng lực
Mặt tròi không đủ để giữ khí thể nhật miễn ở trạng thái tĩnh tại do đó
nhật miễn luôn phình ra ngoài tạo nên gió Mặt tròi.
Vào những năm Mặt tròi hoạt động hạt cơ bản được sinh ra ảnh
hưởng nghiêm trọng đến ngành thông tin và hàng không của Trái đất
cũng như tói các thiết bị điện. Do đó nghiên cứu quy luật hoạt động
những xung kích và gây nhiễu của Mặt tròi là nhiệm vụ trọng yếụ của
các nhà vật lí học không gian và các nhà thiên văn học.
Bạn có biễt Mặt trời cũng quay quanh chính nó?
Giống như các hành tinh khác, Mặt tròi cũng quay quanh chừứì nó.
Chuyển động quay đó đã được con ngưòi phát hiện ngay khi kúìh
quan sát thiên văn ra đòi vào thế kỉ XVIII. Dùng kmh viễn vọng, các nhà
quan sát thiên văn, như nhà thiên văn học ngưòi Italy Galile, nhà thiên
văn ngưòi Arủì Thomas Harriot, hai arủi em ngưòi Đức Johannes và
David Pabriciu đã nhận ra và ghi lại vị trí những điểm đen trên Mặt tròi.
Những điểm đen này luôn dịch chuyển theo cùng một hướng.
Người ta vẫn tự hỏi về bản chất của các điểm đen. Chúng là mây, vệ
tinh hay là cái gì? Cuối cùng, giả thiết vệt đen do Galile đưa ra có sức
thuyết phục hơn cả. Nếu các vệt đen đó dịch chuyển đều đặn thì có
nghĩa là Mặt tròi đang tự quay quanh chừih nó. Hơn nữa, nhờ những
từủi toán về thòi gian xuất hiện và duy trì các vệt đen, ngưòi ta hoàn toàn
có thể tứứi được chu kì vòng quay của Mặt tròi.
- 3 7 -
