Page 44 - Thắm Dò Vũ Trụ
P. 44
Bạn có biết các mảng nền củd trái đât
vẫn đang trôi trượt và chuyển dịch?
Trái đất là một hành tinh còn đang hoạt động. Từ một thiên thể
nóng bỏng ban đầu, mặt ngoài của Trái đất nguội dần tạo thành lóp vỏ
cứng của Trái đất, dày khoảng 30km. Lóp vỏ này khô Lại, có 7 mảng lớn
và hơn một chục mảng nhỏ, chúng trôi trượt, va đập vào nhau, ớ phía
dưói vẫn nóng chảy ở nhiệt độ l.ooo^c, dày khoảng 2.900km vói thành
phần chủ yếu là sắt (90%) và các nguyên tố rứiẹ silic, ôxi (10%). Trong
cùng là lóp nhân gồm 2 phần; nhân ngoài dày khoảng 2.200km gồm sắt,
niken, ôxi ở trạng thái nóng chảy đặc quánh, và nhân trong dày khoảng
1.300km, gồm sắt, niken bị nóng chảy ở nhiệt độ tói 4.000°c. Noi các
mảng nền va chạm, cọ quẹt vào nhau là noi thường xảy ra hiện tượng
động đất hoặc núi lửa phun, và dồn ép đất đá lắng tụ dưói đáy biển lên
thành núi cao.
Sự trôi trượt và chuyển dịch liên tục của các mảng nền trôi trên lóp
bao làm cho bề mặt Trái đất luôn biến đổl không ngừng. Cách đây 250
triệu năm, trên Trái đất chỉ có một lục địa duy nhất là lục địa Pangiêa và
một đại dương khổng lồ là biển Têtít. Cách đây 120 triệu năm đã tách ra
thành hai lục địa Gôngvana và Lôraxia còn bây giờ đã thành sáu lục địa
và bốn đại dưong.
Bán cầu nam và bán cầu bắc của Trái đất
đuực phân chia như thế nào?
Mặt phẳng đi qua tâm Trái đất vuông góc vói trục Trái đất cắt bề
mặt Trái đất theo một đường tròn gọi là đường xích đạo; đường xích đạo
đến phía Nam gọi là Nam bán cầu. Lục địa của Bắc bán cầu chủ yếu là
- 4 4 -