Page 124 - Tâm Lý Và Sinh Lý
P. 124

“Hiệu ứng Pugmalỉon” là gì?



             Các  em  đã  nghe  kể  câu  chuyện  về  Pugmalion  bao  giờ  chưa?
        Pugmalion là vua xứ Cyprus trong thần thoại Hy Lạp, rất say mê nghệ
        thuật điêu khắc. Một lần, nhà vua say mê ngắm tượng một thiếu nữ mà
        ông mói hoàn thành bằng cả tâm sức và cảm xúc của mình, nào ngờ nhà
        vua rung động và yêu say đắm ngưòi con gái ấy. Tình yêu trong sáng
        của đức vua vói người con gái kiều diễm ấy cuối cùng như có phép màu,
         tạo  ra  hiệu  quả  lạ  kỳ:  pho  tượng bỗng hoá  thành  một  thiếu  nữ sống
         động, bằng xưong bằng thịt. Và từ đấy hai ngưòi chung sống vói nhau
         hạnh phúc.
             về sau, các  rứìà  tâm  lý học  gọi  ảnh hưởng  của  lòng mong  đọi  và
         lòng  yêu  tha  thiết  của  con  người  đến ngưòi  khác  hoặc  sự vật  khác  là
         "hiệu ứng Pugmalion".
             Năm  1968,  tại  một  trường  tiểu  học Mỹ, nhà  tâm lý học  Rosenthal
         làm một thực nghiệm "Nói dối quyền uy" nổi tiếng. Từ lóp Một đến lóp
         Sáu, ông chọn ra 3 lóp. ông tiến hành "hết sức nghiêm túc" trong 18 lóp
         toàn trường một trắc nghiệm dự đoán "hậu vận"của các em, sau đó ông
         kê ra  một  danh sách  khoảng  vài chục  em được  xem  là  "có  triển  vọng
         nhất", rồi lẳng lặng trao cho hiệu trưởng và các giáo viên có liên quan và
         căn dặn: "Phải hết sức giữ gìn, kẻo ảnh hưởng đến kết quả thực nghiệm".
         Sau 8 tháng, kiểm tra lại thấy một hiện tượng bất ngờ: tất cả những em
         ghi trong darứi sách đều trở thành những học sinh xuất sắc hoặc tiến bộ
         vượt bậc. Các em hăng say học tập, ham hiểu biết, thích tìm tòi, yêu quý
         thầy cô, giúp đỡ bố mẹ... Khi mọi ngưòi tỏ lòng thán phục tài dự đoán
         "siêu phàm" của Rosenthal thì chứìh ông lại tuyên bố rằng, mấy chục em
         trong bản danh sách của ông đã  được ghi một cách tuỳ  tiện, chẳng có
         chọn lựa gì. Những điều mà ông dự đoán về "hậu vận" của các em đó
         chẳng qua chỉ là lòi "nói dối" mà thôi. Ay vậy mà nói dối lại đạt hiệu quả
         tích cực.



                                        <  124  >
   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128   129