Page 32 - Sổ Tay Chuyên Ngành Cơ Khí

5. BẢN VẼ KỸ THUẬT

Bản vẽ là phương pháp đồ thị chuyển tải thông tin về kích cỡ, vị trí, chi
tiết, khoảng cách, và quan hệ giữa các bộ phận của máy móc, hệ thống
điện, hệ thống đường ống, hoặc các hệ thống kỹ thuật khác. Bản vẽ là
công cụ không thể thiếu trong chế tạo, lắp đặt, và bảo trì. Yêu cầu cơ bản
là khả năng phác thảo máy móc, hệ thống điện,... nói một cách đơn giản là
khả năng "đọc" bản vẽ để hình dung công việc cần thực hiện.
Họa sĩ sử dụng kỹ thuật vẽ phối cảnh để minh họa cảnh quan. Bản vẽ
phối cảnh tương tự hình ảnh quan sát bằng mắt, tùy thuộc vào cách nhìn
của người vẽ, do dó khó mô tả hình dạng và kích thước chi tiết máy một
cách chính xấc. Bản vẽ kỹ thuật không lệ thuộc vào khả năng của người vẽ.
Đây là phương phấp đồ họa biểu thị chi tiết hoặc máy theo các quy ước xác
định, mọi người đều hiểu và độc lập với người vẽ.
Bản vẽ cơ khí và điện tuân theo các
nguyên tắc và quy ước chung. Ví dụ đơn giản
về quy ước, chẳng hạn biểu diễn vị trí chính
xác tâm điểm dể khoan lỗ bằng cách dùng các
đường tâm và đường kích thước nêu trên bản
vẽ, Hình 5-1.
Rõ ràng là sau khi gia công, sẽ không còn
các đường tâm và đường kích thước trên tấm Hình 5-1. Bản vẽ tuân theo
thực tế. Chúng được biểu thị bằng các đường các quy tắc đơn giản.
đặc biệt - được gọi là đường tâm và đường
kích thước — trên bản vẽ.
Các đường trên bản vẽ xác dịnh hình dạng, kích thước, và các chi tiết
của vật thể. Sử dụng quy ước để kiểm soát các đường này sẽ có khả năng
mô tả vật thế bằng đồ họa sao cho có thể hình dung một cách chính xác.
Nét vẽ trên bản phác thảo cũng rất quan trọng. Đường nét vẽ được
phân biệt theo chiều dày, dộ đậm nhạt, và tính liên tục hoặc gián đoạn của
nét vẽ. Các nét xác định biên dạng của vật thể là nét liền và đậm, còn các
đường biểu thị kích thước hoặc tâm vật thể là nét liền và mảnh. Quy ước
nét vẽ được nêu trên Bảng 5-1.
Hệ thống thông dụng nhất trong bản vẽ cơ khí là phép chiếu trực giao.
Đây là cơ sở của hầu hết các bản vẽ công nghiệp được sử dụng trên toàn
thế giới.
Phép chiếu là quá trình thực hiện bản vẽ bằng cách chiếu vật thể lên
mặt phẳng vẽ. Phép chiếu trực giao có nghĩa là sử dụng góc chiếu vuông
góc, các hình chiếu trực giao được đặt vuông góc với nhau.
Nếu các dường chiếu vuông góc với mặt phẳng chiếu, chúng phải song
song với nhau. Nơi chúng cắt nhau trên cả hai mặt chiếu chính là vỊ trí
quan sát hình chiếu trực giao.

32