Page 102 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

c^uan /ii’ /u//nj Uíioo vù các sứ l/uìiì ticu hiểu... 103

Quang Trung, tiến hành một đưcíng lối ngoại giao mang
tính hoàn toàn chú động. Bởi thế, trong bang giao Việt -
Thanh sau chiến thắng của nhà Tây Sơn, người nắm thế chủ
động là nhà Tây Sơn chứ không phải nhà Thanh, cho dù
thực tâm nhà Thanh cũng muốn giảng hoà sau thám bại
kinh hoàng, nhục nhã cúa Tôn Sĩ Nghị. Bấy giờ, người nám
giữ binh quyền cùa Quảng Tây (Trung Quốc) là Thang
Hùng Nghiệp đã nhiều lần bắn tin cho nhà Tây Sơn là triều
đình nhà Thanh muốn giảng hòa, nhưng sáng kiến giáng
hòa phải do phía Tây Sơn đề xuất trước, có như vậy thì nhà
Thanh mới khỏi mất thể diện. Nắm bắt tình thế tiến thoái
lưỡng nan của nhà Thanh (gây chiến báo thù thì sỢ thua,
chấp nhận giảng hoà thì sỢ nhục) với tư tưởng “chiến hoà
quyền ở tay mình, mà hoà mục thực ai cũng muốn”"’, Ngô
Thì Nhậm đã chù động tiến công ngoại giao trên tư thế của
người chiến thắng, vừa có thế mạnh lại vừa có lực mạnh.
Với những lập luận sắc bén và đanh thép, với những lời lẽ
khéo léo, hỢp tình, hỢp lý, Ngô Thì Nhậm đã góp phần
đáng kể vào thắng lợi ngoại giao của triều đại Tây Sơn và
đứng vào hàng ngũ những nhà ngoại giao lỗi lạc trong lịch
sử dân tộc.
Những thắng lợi về ngoại giao của triều đại Tây Sơn mà
ngày nay đọc lại chúng ta không thể không cảm thấy tự hào
và thích thú, đã làm tươi sáng và vè vang thêm lịch sử dân
tộc ta. Những thắng lợi đó sở dĩ có được trước hết là nhờ
thắng lợi vĩ đại của chiến công “đại phá quân Thanh” vào
tháng giêng năm Kỷ Dậu 1789. Những thắng lợi đó còn bắt
nguồn từ đường lối ngoại giao đúng đắn, hỢp tình, hỢp lý

tập ilu r vân Xíiỏ Thì Nhậm (I97S). Quyền 11. Chu biên; Cao
Xuân llu> -'1 hạch Can. Nxb Khoa học \ã hội. I là Nội. tr. l.tl.