Page 106 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

(Jiuin /i»’ L in^ ựíí/o Cí) ( í/( str lỉiíín /íV/í 1 0 7

phục, ông lại xây đắp thêm tình hữu nghị giữa hai nước với
việc giới thiệu nền vãn hiến nước nhá. Dưới triều Tây Sơn,
những nhà ngoại giao như Ngô Thì Nhậm, Phan Huy Ich,
Đoàn Nguyễn Tuấn đều là những nhà vãn hoá lớn đã làm
nén trang sử ngoại giao vé vang của triều đại Quang Trung.
Một biểu hiện nữa của chử “Trí” cùa các nhà ngoại giao
Đại Việt là phải biết làm thơ, làm thơ thù liếp các quan lại
địa phương ra đón, làm thơ thù phụng với các quan sứ trong
triều, làm thơ mừng chúc thọ vua, làm thơ khi đón tiếp sứ
thần nước ngoài đến kinh đỏ phong vương, làm thơ tiền
biệt... Việc là thơ tuy không bắt buộc nhưng là một biểu
hiện trình độ văn hoá của sứ thần, của thần dân một nước có
văn hiến. Chính một sứ thần Trung Hoa là Tiền Phổ sang
phong vương cho Lê Thánh Tông năm 1462 đã yêu cầu khi
tiếp đón sứ phải biết làm thơ để bộc lộ cái chí cho người
khác biết, v ề việc làm thơ của các sứ thần thì có lẽ không
lấy gì làm khó khăn vì người nào ngày xưa cắp sách đi học
mà không biết làm thơ, huống chi những sứ thần đều là
những người đã đỗ đạt trung, đại khoa. Làm thơ tưởng như
là chuyện thong thả vui chơi, hàn huyên tâm sự, nhưng đối
với các sứ thần thì quả thật không chi là chuyện giao hảo,
phải tuỳ theo quan hệ giữa 2 nước trong từng thời kỳ mà thể
hiện tình hòa hiếu, tự cường dán tộc. Trong dàn gian ta
thường có câu; “Miếng trầu là dầu câu chuyện”, còn trong
việc bang giao giữa các sứ thần ngày xưa thì bài thơ cũng có
thể coi như mở đầu cho việc giao dịch bàn bạc thuận lợi.
Phùng Khắc Khoan sang Yên Kinh cầu phong vương cho
vua Lê Thế Tông năm 1597 dã bị dể nằm ở công quán 4, 5
tháng trời không được dâng biểu. Nhân dịp vua Minh Thần
Tông mừng thọ 80 tuổi, ông dã làm 31 bài thơ chúc thọ
trong tập Vạn thọ vô cươtig dâng lên, đến được tay vua Minh