Page 108 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

(^ u a n ỈU' /)íì;hj {ịiíiu rò fík' sir tỉiần tiữii 109

đất khách quê người trên đoạn đường dài hàng vạn km mà
sử sách cũ đả không ghi lại hết. Sứ thẩn Phạm Mưu chết
trên đường đi sứ Nguyên năm 1295, Doãn Bang Hiến chết
năm 1322, Phó sứ Phan Ninh, hành nhân Nguyễn Cát Phu
cùng 7 nhân viên đi sứ Minh bị bệnh dịch chết nãm 1435,
Phạm Quang Tiến đời Mạc đi sứ chết trên dường đi nãm
1530, Bùi Binh Quân chết nàm 1632, Đinh Nho Hoàn di sứ
nhà Thanh chết nãm 1821, sứ bộ Phạm Hi Lượng di sứ nhà
Thanh nãm 1870 bị chết 3 người, sứ bộ Phan Thanh Giản di
sứ Pháp năm 1863 cũng có 2 người bị chết...

Một chuyện nữa mà chúng ta không thể không nhắc
đến là ngoài nhiệm vụ chính là công việc chính trị được
giao, các sứ thần Đại Việt đã góp phần quan trọng trong việc
tiếp thu và phổ biến những kỳ thuật học tập dược trong khi
đi sứ. “Đi một ngày dàng học một sàng khôn”, trong nhiều
chuyến đi sứ, một số sứ thần dã chú ý học nghề, tìm hiểu
các bí mật nghề nghiệp, kỷ thuật cao, dê mang về nước,
truyền bá cho dân. Trong dân gian vẫn thường kể chuvện về
một số sứ thần đã dể công học hỏi kỷ thuật các nghề thú
công ở nước ngoài dem về dạy cho dân trong nước. Trần Lư
quê làng Bình Vọng, nay thuộc huyện Thường Tín, Hà Nội,
tinh thông nghề thuốc nén trong lần đi sứ nàm 1488 sang
Trung Quốc, dưỢc cừ làm người bốc thuốc cho các sứ thần.
Năm 1502 ông thi dỗ Tiến sĩ, dến năm 1505 ông được cử
làm Phó sứ sứ bộ sang Trung Quốc. Trong 2 lần đi sứ ông
đều có V tìm tòi học hỏi nghề vẽ sơn trang tri. Khi về nước
ông đã dạy cho dân trong làng và xung quanh nghề vẽ sơn
trang trí. Phùng Khắc Khoan qué làng Phùng Xá (còn gọi là
làng Bùng), huyện Thạch Thất, tính Hà Tây, thi dỗ Hoàng
giáp nãm 1580, dược cử đi sứ 2 lần vào nãm 1597 và 1606.
Trên đường đi sứ qua các vùng dệt lụa ở Trung Quốc, ông