Page 107 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

108 7 1/ ĩitích V ict l^a m - <líìl nước, CO/I tiịịườt

xem, được khen là trung hậu và sau đó đả nhận biếu phong
cho vua Lê. Đường lối “ngoại giao vàn chương” đã do sứ
thần Phùng Khắc Khoan sáng tạo sử dụng từ thế ký XVI.

Cùng với chữ Trí, tài nàng văn hoá sâu rộng tiêu biểu cho
nền văn hiến của quốc gia, các nhà ngoại giao Đại Việt đã thấm
nhuần chữ Dũng, nghĩa là có dũng khí, can đảm, bất khuất,
không sỢ chết trước mặt đối phương, không sỢ gian khổ khi đi
làm nhiệm vụ vua giao phó: Kiều Văn ứng vâng lệnh Lý
Thường Kiệt sang trại giặc bàn với Quách Quỳ, bao nhiêu sứ
thần đời Trần đi sứ quần Nguvên trong 3 lần chiến tranh là coi
như đi vào cái chết nhưng tất cả đều vâng mệnh vua. Đỗ Khắc
Chung xung phong vào trại Ô Mã Nhi xin hoãn binh... Nhiều
sứ thần bị giam giữ như Đào Tử Kỳ bị giam ở Giang Lăng 1
năm, Trịnh Đình Toàn, Nguyễn Nghĩa Toàn và 34 hành nhân
đã bị nhà Nguyên giam giữ. Lâu hơn cả là Lê Quang Bí đi sứ
năm 1548, bị giam cầm đến 18 năm mới được tha về. Ngô Tử
Can đi sứ Chiêm Thành củng bị giữ lại. Hơn thế nữa, có sứ
thần còn bị giết hại như Nguyễn Nhật Tư và Lê Ngân sang cầu
phong cho Trần Quý Khoáng vào năm 1411 đã bị vua Minh
giết hại, Nguyễn Biểu đã bị tướng Minh thử thách tinh thần
bằng cách dọn cho ăn cỗ là đầu một người Việt Nam đã bị
chúng bắt giết rồi sau đó đem trói dưới chân cầu cho nước
dâng lên dìm chết.
Không những phải có dũng khí trước mặt đối phương,
các sứ thần Việt Nam còn phải dũng cảm vượt qua bao
nhiêu gian khổ trên đường đi sứ. Phải vượt hàng vạn km
bằng đường bộ, đường thuỷ, khi đi xe ngựa, khi đi thuyền
trong thời gian cả đi và về kéo dài đến gần hai năm, khi
mưa, khi nắng gió, khi tuyết rơi lạnh buốt, khi đắm thuyền,
khi mưa dột không chỗ che thân, khi bị mất trộm cả tư
trang lẫn đồ triều phục, khi ốm đau bệnh tật phải bỏ xác nơi