Page 225 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

gần với chòi đặt thi thể cá ông đã được rước đến đó một cách kính cẩn. Thi thể cá
Ông được đặt nằm trên chiếc chiếu hoa, được bao chung quanh một lớp vải đỏ, trên
lớp vải ấy, người ta đặt một xấp giấy trắng. Khói hương nghi ngút chung quanh. Đèn
sáp được thắp sáng lên mỗi lúc một nhiều hơn. Dân làng họp để bàn nghi lễ chôn
cất cá Ông, địa điểm, chân chất và các nghi thức khác. Cuộc bàn bạc có thể suốt
đêm vì tính chất quan trọng của buổi lễ, nhưng ai cũng tỏ ra phấn khích, hân hoan
vì họ tin rằng cá ông sẽ phù hộ cho dân làm ăn phát đạt sau khi lo lễ tang chu đáo.
Tiếng kèn, thanh la và tiếng trống vang lên suốt đêm lễ.

Vì người dân coi cá ông như cha mẹ nên những nghi lễ được thực hiện như một
đám tang người bình thường của thân nhân người dân sống ở đó. Đại lễ cá ông
được cử hành từng giai đoạn theo Thọ Mai Gia Lễ của Khổng giáo, nhưng rút gọn
hơn. Người ta trưng bày các loại cờ đại cổ truyền, cờ quốc gia và các loại phan lớn
màu đỏ xung quanh khu vực nhà ông trưởng nam của cá ông.

Lúc này người con trai trưỏng được bịt khăn đỏ để tang cá ông, cá ông được
đặt vào trong một quan tài loại tốt nhất. Khi liệm người ta dã dùng trà thay cho cát,
tro hoặc mạt cưa dùng để liệm người thường. Trà chỉ sử dụng cho người giàu có
hoặc để các nhân vật cao cấp.

Buổi chiều dân làng tổ chức cuộc đua thuyền. Nơi khởi hành và trở về của các
ngư phủ đúng vào vị trí chỗ đặt quan tài của cá ông. Chính người con trai trưởng
của cá Ông chủ trì cuộc đua thuyền ấy và phát giải thưởng cho những người thắng
cuộc gồm 3 giải. Mỗi giải gồm có một cái phan màu đỏ, dài ngắn khác nhau tùy giải
và những trữ đồng tiền cổ.

Dân chúng luôn đến xem cuộc đua rất đông đảo. Những người lớn tuổi đứng
chật chung quanh nhà chòi đặt cá ông, gẩn nhà người con trai trường. Những người
khác thì đứng trên thuyền của họ để theo dõi cuộc đua. Tất cả mọi người đểu nhiệt
tình cổ vũ nhiệt tình cho các tay đua.

Hai ngày tiếp theo, chương trình giống hệt như ngày trước. Buổi sáng tiếp tục
các cuộc lễ cúng bái; buổi chiều dành cho các cuộc đua trải.

Phần thưởng cho cuộc đua là những cái phan đỏ mang ý nghĩa may mắn cho
cả làng năm đó. Có người từ Quảng Nam ra, có người từ Quảng Trị vào khi nghe tin
cá Ông chiếu cố vào hai làng chài này. Đó là những người gốc hai làng hoặc có bà
con thân thích, vì kế sinh nhai phải đi làm ăn xa.
Chiều hai ngày sau họ lại tổ chức cuộc đua và đây là các cuộc đua cuối cùng
để đưa tiễn cá ông. Sự ganh đua sôi nổi, nhiệt tình, có lúc gây ra những cuộc cãi
vã. Dân chúng nhiệt liệt tán thưởng những tay đua giỏi, điều khiển trải lộn vè nhanh
nhẹn và tới đích đầu, chiếm những giải quan trọng. Các phan đỏ mà trải giật được
trong cuộc đua là niềm vinh hạnh lớn của làng. Đó là dấu hiệu năm sắp đến làng
sẽ thành công lớn trong công cuộc làm ăn trên biển.
227