Page 178 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

khoán cho đền. Như vậy bé là con nuôi của Đức Thánh Trần. Từ đó, về mặt tâm
linh, với thế giới thần linh đứa bé có họ mới, họ của nhà Phật (là Mẫu), họ của Đức
Thánh (là Trần). Cho nên trong mọi việc cúng khấn cho bé sau này đều phải khấn
theo họ của Phật, của Thánh. Khi đứa trẻ đến tuổi 13 hoặc 16, bố mẹ có thể xin
chuộc khoán. Chuộc khoán cũng thông qua một nghi lễ tại nơi trước kia mình đã
bán khoán.

5. TẬP TỤC TẾ LỄ TRONG TIỆC KHAO LÃO

Lên lão cũng phải khao. “Khao lão” không khó khăn như khao vị thứ đình trung.
Lo đủ lệ là đưỢc, có mời thì mời phe giáp hay thôn xóm khắc đến, vì lên lão là
quyền đương nhiên không phải câu cạnh.

Những nhà giàu có thường nhân dịp bày tiệc mừng thọ tế lễ, ăn uống linh đình.
Tế sống cha mẹ, có văn chúc thọ với ban tư văn hành lễ trỢ tế. Cha mẹ ngồi phía
trong, con trái, gái, dâu, rể, cháu chắt, phân thứ bậc trên dưới đứng hai bên, nam
bên trái, nữ bên phải, làm lễ tế ba tuần rượu, có tấu nhạc trọng thể, vui vẻ. Tế sống
cha mẹ mỗi lần hai lạy, khác tế thần, tế tổ mỗi lần bốn lạy. ở đất văn vật, bài văn
tế chúc thọ thường là cả một công trình bút mực, có khi người trong vùng nồ nức
đến xem tế và nghe đọc văn.

Có đám mừng thọ mời bà con họ hàng làng tổng, tiệc tùng hát xướng hai ba
bốn ngày.

“Phủ quý sinh lễ nghĩa”, có nhiều nhà làm lễ mừng thọ cha mẹ lên lão 70, 80,
90 tuổi... Không phải tục lệ bắt buộc, giàu có bày ra thết đãi mời mọi người đến
chia vui với mình, đồng thời làm vui lòng cha mẹ, tưởng cũng là một tục hay, có thể
khiến cho những kẻ nhẹ tình hiếu thảo, không lo phụng dưỡng cha mẹ cho được
tuổi thọ như người, phải lấy làm suy nghĩ và hổ thẹn.

Yến lão

"Yến” là tiệc rượu. Nhiều làng có tục yến lão, hằng năm hay hai ba năm một
lẩn, thiết tiệc mừng thọ các quan lão. Có thể nói đây là một thịnh điển thời thái bình,
không phải là một hủ tục đã gây nên nhiều tệ đoan như tục ngôi thứ hương ẩm.
“Sống lâu lên lão làng”, tự nhiên có vinh dự tuổi thọ, không phải tranh dành mới có,
chẳng phải có tiển mà mua được, có quyển thế mà tạo nên được.

Mỗi năm cứ đến dịp làng mở hội hoặc ngày đại lễ có định kỳ, các quan lão tụ
hội ở chùa hay nơi công quán hay một đương cai, làng đem cờ quạt với phường bát
âm đến rước ra đình. Những làng trù phú thường sắm đủ võng lọng rước lão, lão
100 tuổi đi võng điều che bốn lọng xanh, lão 90 tuổi đi võng điều hai lọng xanh, lão
80 tuổi vọng xanh (đòn cong) một lọng, lão 70 võng xanh (đòn ống) một lọng. Trai

180