Page 174 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

nhà. Trong trường hỢp cấp bách không thể không dời nhà, nên mua một cái chổi
mới tinh, để đích thân người chửa quét qua các đồ đạc một lượt rồi mới chuyển, như

vậy mới không phạm tội “Thần thai”.

- Những người giúp dọn nhà không được là người cầm tinh con Hổ.

3. LÀM LỄ YẾT CÁO Tổ TIÊN XIN CHO CON VÀO sổ HỌ

Đặt tên cho con vào sổ họ như thế nào?

Vấn để này đã có lệ từ xưa, chẳng có gì mới mẻ. “Họ nào đã có nề nếp sẵn thì
cứ theo lệ cũ tiến hành”. Đối với những họ mới phục hổi lại việc họ, chưa vào nền
nếp thì dưới đây là một vài kinh nghiệm:

- Yết cáo tổ tiên: Theo lệ cũ chỉ sau khi đối chiếu gia phả, kiêng kị các trường
hợp phạm húy (đặt tên trùng với tên húy của tổ tiên và thân nhân gần gũi nhất, kể
cả nội ngoại) mới chính thức đặt tên húy cho trẻ sd sinh, yết cáo tổ tiên và xin vào
sổ họ. Ngày nay phải làm thủ tục khai sinh kịp thời, trường hỢp ở xa quê, không kịp
về đối chiếu gia phả, nhỡ trùng tên húy tổ tiên trực hệ, thì tìm cách đổi, hoặc tránh
gọi thường xuyên trong nhà. Lễ yếu cáo tổ tiên rất đđn giản, nén hương, cơi trầu,
chén rượu cũng xong, thường kết hỢp lễ tế tổ hằng năm mà yết cáo chung tất cả
con cháu trong họ sinh trong năm cùng một lượt. Lễ vào số họ cũng đơn giản, cốt
sao cho gia đình nghèo nhất trong họ cũng không gặp phải điều gì phiền phức.

- Vào sổ họ: Thứ tự sổ họ ghi theo năm sinh, ai sinh trước ghi trước, sinh sau
ghi sau. Trường hỢp nhiều năm bị phế khoáng nay mới lập lại sổ họ thì phải thống
kê theo đơn vị hộ gia đình hoàn chỉnh cả họ, sau đó mới lập số tiếp đối với những
trẻ sơ sinh.

- Con gái vào sổ họ: Bất cứ trai hay gái, sau khi sinh đều có yết cáo tổ tiên, đã
được tổ tiên phù trì phù hộ, nhưng nhiều họ ngày xưa không vào sổ họ đối với con
gái, cho rằng “nữ nhân ngoại tộc”, con gái là con người ta, lớn lên đi làm dâu lo cơ
nghiệp nhà chồng vì thế không công nhận con gái vào họ. Tuy vậy, điều này nay
đã được xóa bỏ.

4. LỄ CÚNG MỤ VÀ LỄ ĐẦY THÁNG

Thời xưa sau khi sinh con, người ta đều cho sản phụ nằm ở trong buồng kín gió,
ít khi dùng đèn sáng và giữ cho yên tĩnh, Dưới gậm giường bao giờ cũng để một
chậu than hồng cho ấm áp. Nhiều gia đình kiêng kỵ ngăn không cho người lạ vào
thăm vì sợ người vía dữ. Nếu không may có trường hỢp không ngăn kịp người vào
thăm, mà trẻ khóc đêm, hoặc bú vào lại trí ra thì người ta phải “đốt vía”. Thường

176