Page 12 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

còn áp dụng thế lạy của nam giới, nhất là trong dịp lễ Quốc Tổ. Còn phần đông,
người ta có thói quen chỉ đứng vái. Thế lạy của nam giới và nữ giới là truyền thống
rất có ý nghĩa của người Việt ta. Nó vừa thành khẩn vừa trang nghiêm trong lúc
cúng tổ tiên. Nếu muốn giữ phong tục tốt đẹp này, các bạn nam nữ thanh niên phải
có lòng tự nguyện. Muốn áp dụng thế lạy, nhất là thế lạy của nam giới, ta phải tập
dượt lâu mới nhuần nhuyễn được. Nếu đã muốn thì mọi việc sẽ thành.

2. Ý NGHĨA CỦA số LẦN LẠY VÀ VÁI

Số lần lạy và vái đều mang một ý nghĩa rất đặc biệt. Sau đây chúng tôi xin trình
bày vể ý nghĩa của vái và lạy. Đây là phong tục đặc biệt của Việt Nam

- Ý nghĩa của 2 lạy và 2 vái:

Lời khấn vái là lời nói chuyện với người quá cố, do đó lời khấn là tấm lòng của
người còn sống có thể khấn sao cũng được Hai lạy dùng để áp dụng cho người
sống như trong trường hỢp cô dâu chú rể lạy cha mẹ. Khi đi phúng điếu, nếu là vai
dưới của người quá cố như em, con cháu, và những người vào hàng con em ta nên
lạy 2 lạy. Nếu vái sau khi đã lạy, người ta thường vái ba vái. Ý nghĩa của ba vái này,
như đã nói ỏ trên là lời chào kính cẩn, chứ không có ý nghĩa nào khác. Nhưng trong
trường hỢp người quá cố còn để trong quan tài tại nhà quàn, những người đến
phúng điếu, nếu là vai trên của người quá cố như các bậc cao niên, hay những
người vào hàng cha, anh, chị, chú, bác, cô, dì....của người quá cố, thì chỉ đứng để
vái 2 vái. Khi quan tài đã được hạ huyệt, tức là sau khi chôn rồi, người ta vái người
quá cố 4 vái. Theo nguyên lý âm dương, khi chưa chôn, người quá cố được coi như
còn sống nên ta lạy 2 lạy. Hai lạy này tượng trưng cho âm dương nhị khí hòa hợp
trên dương thế, tức là sự sống. Sau khi người quá cố được chôn rồi, phải lạy 4 lạy.

- Ý nghĩa của 3 lạy và 3 vái:

Khi đi lễ Phật, ta lạy 3 lạy. Ba lạy tượng trưng cho Phật, Pháp, và Tăng. Phật ỏ
đây là giác, tức là giác ngộ, sáng suốt, thông hiểu mọi lẽ. Pháp là chánh, tức là
điều chính đáng, trái với tà ngụy. Tăng là tịnh, tức là trong sạch, thanh tịnh. Đây là
nói vể nguyên tắc phải theo. Tuy nhiên, còn tùy mỗi chùa, mỗi nơi, và thói quen,
người ta lễ Phật có khi 4 hay 5 lạy. Trong trường hỢp cúng Phật, khi ta mặc đồ Âu
phục, nếu cảm thấy khó khăn trong khi lạy, ta đứng nghiêm và vái ba vái trước bàn
thờ Phật.

- Ý nghĩa của 4 lạy và 4 vái:

Bốn lạy để cúng người quá cố như ông bà, cha mẹ, và thánh thần. Bốn lạy
tượng trưng cho tứ thân phụ mẫu, bốn phương (Đông: Thuộc dương, Tây: Thuộc
âm, Nam: Thuộc dương, và Bắc: Thuộc âm), và tứ tượng (Thái dương, Thiếu dương,
Thái âm, Thiếu âm). Nói chung, 4 lạy bao gồm cả cõi âm lẫn cõi dương mà hồn ỏ

14