Page 11 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

ngực và dơ cao lên ngang trán, cúi mình xuống, đưa hai bàn tay đang chắp xuống
gần tới mặt chiếu hay mặt đất thì xòe hai bàn tay ra đặt nằm úp xuống, đồng thời
quì gối bên trái rồi gối bên phải xuống đất, và cúi rạp đầu xuống gần hai bàn tay
theo thế phủ phục. Sau đó cất người lên bằng cách đưa hai bàn tay chắp lại để lên
đầu gối trái lúc bấy giờ đã co lên và đưa vể phía trước ngang với đầu gối chân phải
đang quì để lấy đà đứng dậy, chân phải đang quì cũng theo đà đứng lên để cùng

với chân trái đứng ỏ thế nghiêm như lúc đầu. Cứ theo thế đó mà lạy tiếp cho đủ số
lạy. Khi lạy xong thì vái ba vái rồi lui ra. Có thể quì bằng chân phải hay chân trái
trước cũng được, tùy theo thuận chân nào thì quì chân ấy trước. Có điều cần nhớ là
khi quì chân nào xuống trước thì khi chuẩn bị cho thế đứng dậy phải đưa chân đó về
phía trước nửa bước và tì hai bàn tay đã chắp lại lên đầu gối chân đó để lấy thế
đứng lên. Thế lạy theo kiểu này rất khoa học và vững vàng, sỏ dĩ phải quì chân trái
xuống trước vì thường chân phải vững hơn nên dùng để giữ thế thăng bằng cho
khỏi ngã. Khi chuẩn bị đứng lên cũng vậy. sỏ dĩ chân trái co lên đưa về phía trước
được vững vàng là nhờ chân phải có thế vững hơn để làm chuẩn.
Thế lạy phủ phục của các nhà sư rất khó. Các thầy phất tay áo cà sa, đưa hai
tay chống xuống ngay mặt đất, đồng thời quì hai đầu gối xuống luôn. Khi đứng dậy
các thầy đẩy hai bàn tay lấy thế đứng hẳn lên mà không cần phải để tay tỳ lên đầu
gối. Sở dĩ được như thế là nhờ các thầy đã tập luyện hằng ngày mỗi khi cúng Phật.
Nếu thỉnh thoảng mới đi lễ chùa, mọi người phải cẩn thận vì không lạy quen mà lại
bắt chước thế lạy của mấy thầy thì rất có thể mất thăng bằng.

- Thế lạy của nữ giới: Thế lạy của các bà là cách ngồi trệt xuống đất để hai
cẳng chân vắt chéo vể phía trái, bàn chân phải ngửa lên để ở phía dưới đùi chân
trái. Nếu mặc áo dài thì kéo tà áo trước trải ngay ngắn về phía trước và kéo vạt áo
sau về phía sau để che mông cho đẹp mắt. Sau đó, chắp hai bàn tay lại để ở trước
ngực rồi đưa cao lên ngang với tầm trán, giữ tay ở thế chắp đó mà cúi đầu xuống.
Khi đầu gần chạm mặt đất thì đưa hai bàn tay đang chắp đặt nằm úp xuống đất và
để đầu lên hai bàn tay. Giữ ỏ thế đó độ một hai giây, rồi dùng hai bàn tay đẩy để
lấy thế ngồi thẳng lên đồng thời chắp hai bàn tay lại đưa lên ngang trán như lần
đầu. Cứ theo thế đó mà lạy tiếp cho đủ số lạy cần. Lạy xong thì đứng lên và vái ba
vái rồi lui ra là hoàn tất thế lạy. Cũng có một số bà lại áp dụng thế lạy theo cách
quì hai đầu gối xuống chiếu, để mông lên hai gót chân, hai tay chắp lại đưa cao lên
đầu rồi giữ hai tay ỏ thế chắp đó mà cúi mình xuống, khi đầu gần chạm mặt chiếu
thì xòe hai bàn tay ra úp xuống chiếu rồi để đầu lên hai bàn tay. Cứ tiếp tục lạy
theo cách đã trình bày trên. Thế lạy này có thể làm đau ngón chân và đầu gối mà
còn không mấy đẹp mắt.
Thế lạy của nam giới có vẻ hùng dũng, tượng trưng cho dương. Thế lạy của các
bà có tính cách uyển chuyển tha thướt, tượng trưng cho âm. Thế lạy của nam giới
có điều bất tiện là khi mặc âu phục thì rất khó lạy. Hiện nay chỉ có mấy vị cao niên

13