Page 115 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

Một số địa phương, trong những năm gần đây, có những họ tộc lại quy mộ các
cụ nhiều đời vào một ngôi mộ lớn, rồi xây thành nhà mồ. Việc đó rất tốt, vừa đỡ
được diện tích đất, vừa tập trung vào một khu vực, thuận tiện cho những lúc đi thăm
mộ trong những ngày giỗ, Tết...

Những nơi không có tập quán mai táng hai lần, thì đào sâu chôn chặt một lần
cũng là hợp lẽ. Trường hỢp này phải làm rất cẩn thận. Thường thì trong quan, ngoài
quách. Nếu không làm quách có sẵn, thì dùng xi măng cốt sắt kiên cố.

Dù đào sâu chôn chặt, hoặc cải táng thì bao giờ nơi mộ cũng phải để lỗ thông
thoáng (người ta thường gọi là lỗ thông thiên), cần lưu ý là lỗ thông thoáng có thể
trên nắp mộ hoặc bên hông phía trên thành mộ, nhưng phải có lưới sắt bảo vệ,
tránh chuột hoặc rắn rết chui vào.

Tuy nhiên, cách cải táng như đã nói ở trên, không đảm bảo vệ sinh môi trường,
có hại đến sức khỏe của những người trực tiếp bốc mộ. Ngay cách .mai táng một
lần (đào sâu chôn chặt) cũng gây ô nhiễm trực tiếp tới các mạch nước ngầm.

Xu hướng chung của mọi quốc gia, mọi dân tộc văn minh trên thế giới là thực
hiện hỏa táng hoặc điện táng - đó là hình thức mai táng khoa học, văn minh, vệ
sinh và lợi ích nhất.

Bác Hồ trước lúc đi xa, đã để lại cho nhân dân ta lời căn dặn tâm huyết trong
bản di chúc lịch sử: “Tôi mong rằng cách hỏa táng dần dần được phổ biến. Vì như
thế, đối với người sống đã tốt về mặt vệ sinh, lại không tốn đất. Bao giờ ta có nhiều
điện, thì điện táng càng tốt hơn” (Di chúc của Bác Hổ, tr. 37).

Trong khi chuẩn bị tiến tới hình thành tập quán mới về “ôhỏaáng, điện táng”,
chúng ta vẫn còn phải duy trì tập quán mai táng như đã nói ở trên thêm một thời
gian nữa. Vì vậy, việc hoàn thiện lễ tang truyền thống của dân tộc Việt ỏ vùng đồng
bằng và trung du Bắc bộ là việc làm có ý nghĩa tích cực trong xã hội ngày nay.

20. CHỌN LỰA THỜI ĐIỂM c ả i t á n g t h íc h HỢP

Chọn lựa thời điểm để cải táng là một việc rất quan trọng. Theo phong tục của
người Việt Nam, người mất sau 3 năm thì cải táng, cũng là lúc con cháu mãn tang,
tức là hoàn toàn hết để tang vong linh. Vì thế, việc cải tháng thường được tiến hành
sau 3 năm chôn hung táng. Tuy nhiên, hiện nay thực tế môi trường địa lý và khí hậu
có nhiều thay đổi, các hóa chất được sử dụng nhiều trong đất để phục vụ cho sản
xuất nông nghiệp. Hiện tượng sau 3 năm xác người chết chưa phân hủy diễn ra khá
phổ biến, nên nhiều gia đình lựa chọn giải pháp là để thời gian cải táng lâu từ 4 - 5
năm để tránh hiện tượng trên.

Năm để tiến hành cải táng phải lựa chọn theo tuổi của vong, tránh những năm
117