Page 249 - Ôn Luyện Thi THPT Quốc Gia Môn Văn

được bản lĩnh kiên cường của người chiến sĩ, bởi nếu không có ý chí và nghị lực,
không có phong thái ung dung, tự chủ và sự tự do hoàn toàn về tinh thần thì
không thể có những câu thơ cảm nhận thiên nhiên thật sâu sắc và tinh tế như thế
trong hoàn cảnh tù đày khắc nghiệt như vậy.

- Bức tranh đời sống trong hai câu thơ sau:
+ Nếu trong hai câu thơ đầu, cảnh vật hiện ra trong những nét vẽ chấm phá,
phần nào mang tính chất ước lệ cổ điển thì hình ảnh người phụ nữ lao động ở hai
câu thơ sau lại được gợi tả một cách cụ thể, sinh động. Chính nét vẽ đời thường
ấy đã tạo cho bài thơ có thêm dáng vẻ hiện đại, hơn thế, trong hình dung về sự
chia li, về khoảng cách với cánh chim và chòm mây (ở xa), hình ảnh cô gái xay
ngô, hình ảnh con người (ở gần) nổi bật lên, trở thành trung tâm của bức tranh
thiên nhiên.
+ Bác đã quên đi cảnh ngộ đau khổ của mình để cảm nhận cuộc sống của
nhân dân, cho thấy sự quan tâm, tình thương của Bác với những người lao động
nghèo. Câu thơ thứ ba nguyên nghĩa là “Cô gái xóm núi xay ngô ” - đó là câu thơ
miêu tả chân thật, giản dị đời sống, nhịp sống hàng ngày. Đen đây, bài thơ từ bức
tranh thiên nhiên chuyển sang bức tranh đời sống, từ cảnh trời mây chim muông

chuyển sang cảnh con người lao động - đó là hướng vận động trong cấu trúc của
bài thơ. Hình ảnh cô gái xay ngô toát lên vẻ trẻ trung, khoẻ mạnh, sống động và
chính cuộc sống lao động bình dị đó càng trở nên đáng quý biết bao giữa núi
rừng âm u, heo hút, mang lại cho người đi đưòng lúc chiều tối chút hơi ấm của
sự sống, chút niềm vui trong lao động của con người.
+ Hai câu cuối có nhịp điệu đều và khoẻ khan, đó là do sự vắt dòng giữa
cụm từ “ma bao túc” ở câu ba với “bao túc ma hoàn” ở câu bốn. Sự nối âm liên
hoàn, nhịp nhàng như diễn tả cái vòng quay không dírt của động tác xay ngô -
qua đó có thể thấy cô gái thật chăm chỉ, cần mẫn với công việc của mình.

+ Hình ảnh cô gái xay ngô và bếp lửa tượng trưng cho cảnh gia đình, cho
công việc đời thường, sự nghỉ ngơi và sum họp. Thấp thoáng trong những hình
ảnh ấy là ước mơ thầm kín về mái ấm gia đình của người đang lưu lạc. Tâm hồn
nhà cách mạng đã vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt để đồng cảm với niềm vui đời
thường. Bài thơ vận động từ ánh chiều âm u, tăm tối đến ánh lửa hồng, rực rỡ,
ấm áp; từ nỗi buồn đến niềm vui. Nó cho thấy cái nhìn tràn đầy niềm lạc quan
yêu đời và tình yêu thương con người của Bác.

249