Page 75 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

76 ĨỈẰ ữ/ìỊ TratiỊ Iigtiyên ciàc biêt...

mịt. Một lát bầu trời quang tạnh, mọi thứ tạp vật trên
pháp điện đều bị cuốn bay đi hết, chỉ còn hương hoa và
lục cúng. Những người xem hội ai nấy đều thất sắc kỉnh
hoàng. Vua thấy pháp hạnh của Sư thấu cả trời đất, liền
rời chỗ ngồi lạy xuống để tạ lỗi. Rồi phạt Thị Bích bắt
quét tước một ngôi chùa trong cung Cảnh Hưng. Từ đó
vua càng thêm tôn kính, gọi Sư là Tự Pháp.
Sau đó Sư đến ở Thanh Mai sáu năm, rồi về trụ trì
chùa Tư Phúc ở Côn Sơn, lập ra đài cửu Phẩm Liên
Hoa, và soạn lại Chư Phẩm Kinh để lưu truyền hậu thế.
Sư viên tịch ngày 23 tháng Giêng năm Giáp Tuất
(1334) tại Côn Sơn, đến ngày 24 tin tức mới về lèmg
Vạn Tải, nên dân làng lấy ngày này làm ngày giỗ Sư.
Vua Minh Tông cúng dường vật liệu, bảo môn đồ xây
tháp cho Sư ở phía sau chùa, và ban thụy hiệu là Trúc
Lâm Đệ Tam Đạl Tự Pháp Huyền Quang Tôn Giả.

Nghi án về mối quan hệ với nàng Điểm Bích
Tổ gia thực lục chép câu chuyện này rất kỹ, đương
nhiên theo khuynh hướng khẳng định đức hạnh Huyền
Quang và mọi tội lỗỉ Điểm Bích phải gánh cả. Không ít
nhà thơ tên tuổi - Nguyễn Bỉnh Khiêm, Ngô Thì Sĩ, Lê
Quý Đôn, Ninh Tốn, tác giả Sơn cư tạp thuật và nhiều
nữa - đã bị lôi cuốn vào việc bàn giải nghỉ án này. Có
điều giới văn nhân luôn luôn không cùng chung ý kiến.
Có thể tạm phân làm ba loại:
- Những người bênh vực Huyền QuỄmg, coi câu
chuyện “thử thách” chỉ là một sự thêu dệt. Tiêu biểu
cho nhóm này là Nguyễn Bỉnh Khiêm và Ngô Thì Sĩ.
Nguyễn Bỉnh Khiêm đã làm bàl Giải trào (giải tỏa lời