Page 72 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

... trong lick sứ V iit N a m 73

được sáng mãi, được nhà vua thêm tôn kính phong là
Tự Pháp...
Theo sách "Tổ gia thực lục” sự việc này xảy ra thời
vua Trần Anh Tông năm Quý Sửu 1313. Lúc bấy giờ,
dù mới đi tu chưa được bao lâu song Huyền Quang đã
trở thành một tôn giả lừng danh, tiếng đồn truyền tới
tai triều đình.

Một hôm vua Anh Tông hỏi các quan hầu cùng đạo
tăng; “Huyền Quang lão sư sống như tấm gương trong
không mờ bụi, thế là dồn lấp tình dục hay không có
dục tình?”. Lưỡng quốc Trạng nguyên là Mạc Đỉnh Chỉ
ứng tiếng:
- Hoạ hổ, hoạ bì, nan hoạ cốt,
Tri nhân, tri diện, bất tri tâm
( “Vẽ cọp, vẽ da, xưcmg khó vẽ,

Biết người, biết mặt, biết đâu lòng”.)
xin hãy thí nghiệm rồi sẽ rõ.
Vua Anh Tông nghe theo, liền ngầm cho cho mời
cung nhân Điểm Bích, đẹp người lại thông kinh sử đến
dặn dò: “Vị tăng kia vốn giới hạnh cao nghiêm, ngươi
hãy đến Yên Tử tìm hiểu cho trẫm. Nếu quả vị tăng ấy
còn quyến luyến dục tình thì ngươi hây tìm cách xin
một thoi vàng về đây cho ta”.
Vua cho là phải, liền ngầm saỉ người cung nữ tên
Điểm Bích, hiệu Tam Nương, tuổi dưới hai mươi có
nhan sắc kiều diễm lại có tàl ứng đối lanh lợi, đến
chùa Vân Yên thử thách Thiền sư.
Trước lúc ra đi, vua căn dặn Điểm Bích: “Vị Tăng
ấy vốn không ưa sắc dục, tính tình lại cương trực, giới