Page 68 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

... trong lick sử V iit ^ a m 69

căng tìiẳng. Thời kỳ đấu tranh ngoại giao gay gắt đâ
làm nảy sinh hẳn một mảng văn, tạm gọi là nghị luận,
giàu tính chiến đấu và kết cục dẫn đến hai cuộc kháng
chiến ác liệt chống quân Nguyên lần thứ hai và thứ ba.
Theo Tam Tổ thực lục Huyền Quang từng được giao
nhiệm vụ tiếp sứ, thảo thư từ qua lại, đã được khen,
đã nổi tiếhg, vậy mà Đại Việt sử ký toàn thư cũng
không có một ghi chép nhỏ nào về ông! Có thể các nhà
làm sử đã bỏ sót, nhưng cũng có thể đi đến một giả
thiết này chăng: Huyền Quang không nhiệt tâm với
đường khoa hoạn, ông giữ việc từ hàn nhưng sớm đã
để tâm nghiên cứu đạo Phật, từ lâu ông đã sống cuộc
đời cư sĩ, thậm chí một tu sĩ tại gia?

Huyền Quang xuất gia năm nào?

Tổ gia thực lục ghi lại việc Huyền Quang xuất gia
như sau; “Một hôm, Sư theo vua Anh Tông đến chùa
Vĩnh Nghiêm ở huyện Phụng Nhãn nghe Thiền sư Pháp
Loa giảng kinh, Sư chợt tỉnh ngộ duyên trước, khen
ngợi quý mến, tự than: “Làm quan được lên đảo Bồng,
đắc đạo thì đến Phổ Đà, đảo trên nhân gian là bậc
tiên, cảnh giới Tây thiên là cõi Phật. Sự giàu sang phú
quí như lá vàng mùa thu, mây trắng mùa hạ, đâu nên
mến luyến?”
Sư mấy phen dâng biểu xin từ chức để xuất gỉa tu
hành. Chính nhà vua rất mến trọng Phật giáo, nên sau
cùng mới cho. Đến niên hiệu Hưng Long thứ mười ba
(1305). sư xuất gía thọ giới tại chùa Vĩnh Nghiêm, theo
làm thị giả Điều Ngự. được pháp hiệu là Huyền Quang.
Tổ thụ giới với thiền sư Pháp Loa, lấy pháp hiệu là