Page 208 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

... trong lich sứ V iit N am 209

đỗ. Sáng dậy ông cười khẩy mỉa mai cho là ứiần không
biết ^ nên nói mò, bèn đề lên vách đền 2 câu thơ.
Tliần nhân bất thức nhân sự
Ngã thị tư khoa trúng Trạng nguyên.
Tam dịch:
Thần đâu biết được việc người
Khoa này ta đỗ, đỗ thời Trạng nguyên.
Quả nhiên khoa ấy, năm ấy Nguyễn Đăng Đạo đỗ
Trạng.
Ngoài những truyền tliuyết, xét trong cuộc đời,
Nguyễn Đăng Đạo thực sự là một con người hiếm có
với tài năng kiệt xuất. Sinh trưởng nơi quê hương văn
hiến, trong một gia đình Nho gia, ông tỏ ra là người đả
sớm có chí nối nghiệp cha ông. Sự dạy dỗ, rèn cặp của
ngiíời cha là Tiến sĩ Nguyễn Đăng Minh và đặc biệt của
ngiíờỉ bác ruột là Thám hoa Nguyễn Đăng Cảo đá giúp
cho ông có được một tính cách hiếm thấy và một kiến
thức sâu rộng, uyên thâm. Ngay khi ông còn nhỏ, bác
ruột đã phát hiện ở ông sự mẩn tiệp hơn người.
Chuyện kể Nguyễn Đăng Đạo từ lúc một tuổi đã rất
dinh ngộ, nên được Thám hoa Nguyễn Đăng cảo hết
sức yêu mến, luôn cho theo bên cạnh hoặc bế đi chơi
và thường khoe với mọi người: “Triều đình ghét ta
không cho ta đỗ Trạng nguyên, nhưng còn thằng bé
này ngày sau không cho nó đỗ là không được!”. Lên ba
tuổi vào năm Quý Tỵ (1653) Nguyễn Đăng Đạo lại được
bác cho theo lên biên giới phía Bắc nhân một chuyến
đí tiếp sứ nhà Thcưih. Nguyễn Đăng Đạo khi lên ba
tuổi, lại được bác Nguyễn Đăng Cảo cho theo lên biên