Page 203 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

204 ỉỉliữiỉg T i ■ang nguyên (ỉăc lyiél...

LƯỠNG QUỐC TRẠNG NGUYÊN
NGUYỄN ĐẢNG ĐẠO

Trạng nguyên Nguyễn Đăng Đạo là một nhà khoa
bảng có tài, một trí thức cao, một vị quan to thời Lê
Tmng hưng. Thuộc đời thứ 10, ông là một mốc lớn, một
đỉnh cao rực rờ nhất của dòng họ Nguyễn Đăng làng
Hoài Bão (tên nôm gọi là làng Bịu, thuộc xã Liên Báo,
huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh).

Nên bắt đầu về ông bằng đôi câu đối:
Tiến sĩ thượng thư thiên hạ hữu
Trạng nguyên tể tướng thế gian vô
Dịch nghĩa:
Tiến sĩ lềim Thượng thư thế gian có nhiều
Trạng nguyên làm Tể tướng thì hiếm có

Đó là câu đối vua Lê ban tặng cho vị Lưỡng quốc
Trạng nguyên Nguyễn Đăng Đạo (tục gọi Trạng Bịu)
mà mấy trăm năm nay vẫn được nhân dân trong vùng
lưu truyền như một lời ca ngợi.
Dòng họ Nguyễn Đăng là một dòng họ nổi tiếng
vùng Kinh Bắc xưa, mấy đời ông cha. bác cháu anh em
đều đỗ đạt và lèưn quan to vào hàng quyền cao chức
trọng trong triều. Theo gia phả cho biết: “Dòng họ
Nguyễn Đăng ữước sau có lịch sử 600 năm, bốn vị tổ
ban đầu đều dạy học, đời thứ năm trở đi bước vào thời
kỳ khoa bảng, kể từ năm 1443 đến năm 1918 trong
khoảng 475 năm có 91 người đỗ đạt, trong đó 6 Tiến