Page 101 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

102 ĩỉliiiriig Trang nguyên Jãc ỉìièt...

là học trò của Trạng nguyên Nguyễn Trực trong thời
gian ông ở quê chịu tang mẹ.
Năm Đinh Sửu niên hiệu Diên Ninh thứ ba (1457),
Oiáng 6 mãn tang mẹ, sứ nhà Minh sang, vua vời ông về
kinh giữ việc tờ bồi qua lại với si'í nlià Minh.
Lúc được vua giao tiếp sứ thần nhà Minh là Hoàng
Gián, Nguyễn Trực đối đáp như ứiần, lại hạ bút hoạ
ngay một lúc 50 vần thơ lưu biệt khiến sứ thần phương
Bắc vô cùng tlián phục văn chương uyên bác, tài trí
hơn người của Nguyễn Trực.
Vua Nhân Tông sai trung sứ cùng thợ vẽ tới nhà
Nguyễn Trực vẽ truyền thần, để bên cạnh chỗ ngồi của
vua, để tỏ rằng vua yêu dấu không lúc nào quên được.
Khí vua Lê Nhân Tông bị bọn Nghỉ Dân giết chết,
Nguyễn Trực thảo văn tế. lời lẽ thống thiết, kể hết công
đức của tiên đế.
Vua Lê Thánh Tông lên ngôi vua năm 1460,
Nguyễn Trực càng được yêu quý. Vua Lê Thánh Tông
nổi tiếng là một trong những vị vua sáng nhất trong
lịch sử phong kiến Việt Nam về việc xây dựng văn hoá
dân tộc. Thời đại vua Lê Thánh Tông, Nho giáo phát
triển thịnh trị. Luật Hồng Đức - một bộ luật khoa học
và đầy tính nhân bản ra đời. Hiền tài liên tiếp nảy nở.
Cùng với các vãn thần vua cho lập Tao Đàn cùng
xướng hoạ, luận bỀm văn chương, ở vào thời đại như
vậy, Trạng nguyên Nguyễn Trực rất được trọng dụng,
vì vậy, ông có điều kiện trổ tài kinh bang tế thế.
Ngoài việc vua Lê Thánh Tông cho người đem bộ
Thiên nam dư hạ tập đến tận nhà của Nguyền Trực để
ông đọc và phẩm bình, Nguyễn Trực cũng là văn thần