Page 294 - Những bài Làm Văn 12

Bằng sự quan sát sắc sảo và năng lực cảm nhận tinh tế, Hoàng Phủ Ngọc
Tường đã phản ánh sinh động và thú vị vẻ đẹp muôn màu muôn vẻ của sông
Hương ở thượng nguồn và hạ lưu. Hành trình của sông Hương từ thượng
nguồn xuôi về biển là hành trình của tàm hồn xứ Huế, được tác giả miêu tả và
thể hiện ỏ nhiều cung bậc khác nhau: vừa mãnh liệt, sôi nổi; vừa sâu lắng,
thiết tha; vừa bình thản, trí tuệ.
Phần thứ nhất giống như khúc nhạc dạo đầu của bản trường ca về quê
hương đất nước với những hình ảnh tuyệt đẹp để lại ấn tượng sâu đậm trong
lòng người đọc. Tác giả so sánh sông Hương ỏ thượng nguồn như một bản
trường ca của rừng già với tiết tấu hùng tráng, dữ dội: khi rầm rộ giữa bóng
cây đại ngàn, lúc mãnh liệt vượt qua những ghềnh thác, khi cuộn xoáy như cơn

lốc vào những đáy vực sâu, lúc dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói
lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng.
Tác, giả phát hiện ra vẻ đẹp của sông Hương ở thượng nguồn tựa cô gái
Di-gan phóng khoáng và man dại với một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do
và trong sáng... Khi về đồng bằng, chính rừng già đã chế ngự sức mạnh bản
năng ở người con gái của mình. Từ đó, sông Hưdng nhanh chóng mang sắc
đẹp dịu dàng và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ
sở. Nghệ thuật nhân hoá được sử dụng đắc địa và khai thác tối đa đã mang lại
cho sông Hương một linh hổn giống như con người.

Theo tác giả, nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành Huế mà
không chú ý tìm hiểu sông Hương từ nguồn cội thì người ta khó mả hiểu hết
được bản chất của sông Hưdng và vẻ đẹp trong phần tâm hồn sâu thẳm của
dòng sông mà chính nó đã không muốn bộc lộ. Tác giả đã kín đáo ngụ ý rằng:
muốn hiểu đầy đủ về một con người, một miền đất, rộng ra là một đất nước,
một dân tộc thì phải biết rõ về quá khứ; nếu không thì chẳng bao giờ hiểu
đúng về hiện tại và xác định được tương lai.

Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố Huế
thể hiện nét lịch lãm, tài hoa trong lối hành văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
Người đọc cảm nhận được sức hấp dẫn kì lạ toát lên từ hàng loạt động từ diễn
tả dòng chảy sống động qua những địa danh khác nhau của xứ Huế, gợi ra

những liên tưỏng kì thú: Phải nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến
đánh thức người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hoá đầy hoa
dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông Hưdng đã chuyển dòng một

293