Page 289 - Những bài Làm Văn 12

Có lẽ cậu bé sẽ cứ chông chênh mãi giữa hai bờ hư - thực nếu không có
một biến cố kinh hoàng làm thay đổi tất cả:

Bom Mĩ giội, nhà bà tôi bay mất
đền Sòng bay, bay tuốt cả chùa chiền
thánh với Phật rủ nhau đi đâu hết
bà tôi đi bán trứng ở ga Lèn

Sau những trận bom Mỹ tàn phá quê hương, cậu bé chợt hiểu ra một điều:
Hoá ra, những thế lực siêu nhiên mà cậu vận hoài vọng, say mê chỉ là hư ảo,
trước một sự thực là bà ngoại của cậu vẫn vất vả, long đong. Chỉ có bà ngoại
mới là người chỏ che, nuôi nấng, đem lại tất cả những gì tốt đẹp cho cậu.
Trận bom Mỹ ấy có thể san phẳng nhà cửa, chùa chiền, đình đền... nhưng
không thể xua tan ấn tượng về thế giới huyền diệu của mùi huệ trắng quyện
khói trầm và điệu hát văn lảo đảo bóng cô đồng đã in sâu vào tâm khảm của
cậu bé. Phải rất lâu sau, trước nhiều biến cố dữ dội của chiến tranh, cậu bé
năm nào khi đã trở thành người lính dạn dày khói lửa mới hiểu trọn vẹn về bà
ngoại của mình. Vì thế, khi đối diện với quá khứ trong tâm tưởng, cậu bé năm
xưa - nhà thơ bây giờ chỉ còn biết day dứt, xót xa, ân hận:
khi tôi biết thương bà thì đã muộn
bà chỉ còn là một nấm cỏ thôi.
Chiến tranh phi nghĩa của kẻ thù xâm lược đã bụộc nhà thơ phải xa bà, xa
quê hương để vào chiến trường giết giặc. Cuộc chiến kéo dài đã cướp đi cơ
hội bà cháu gặp nhau. Cháu thương bà trong nỗi ân hận khôn nguôi vì thuở
ấu thơ được sống cạnh bà mà không hiểu được cuộc đời cơ cực nghèo khổ
của bà, không cùng bà chia sẻ nỗi lo toan mà cứ mải thả hổn vào cõi mộng.
Hình ảrh người hà c.m thầm chịu đựng muôn nghìn vất vả để nuôi dạy đứa
cháu mồ côi hiếu động, nghịch ngợm hiện lên rõ ràng trong kí ức nhà thơ.
Tình thương của nhà thơ đối với bà thật chân thành và cảm động nhưng giờ
đây, tất cả đều đã muộn màng. Nhà thơ kín đáo nhắc đến một sự thật: phần
lớn con người ta chỉ thực sự biết yêu thựơng người thân khi cơ hội đền đáp ơr
nghĩa đã không còn. Đấy cũng là bi kịch tinh thần thường thấy xưa nay. Điẽu
này có ý nghĩa thức tỉnh bất ngờ. Câu chuyện bà cháu trong bài thơ là bài
học vô giá đối với những ai có thái độ dửng dưng khi thụ hưởng những thành
quả lao động do người khác đem lại, chỉ biết nhận mà không biết cho, không
quan tâm đến người thân yêu của mình.

288